Teresa Miszkin. Medytacje | Wystawa monograficzna

Wernisaż: 04.12.2025, godz. 18.00

Wystawa czynna: 05–31.12.2025, w godz. 12.00-18.00 (z wyjątkiem poniedziałków)

Miejsce: Mała Aula, Wielka Zbrojownia, Gdańsk, Targ Węglowy 6

Kuratorzy wystawy: Mariola Balińska, prof. ASP dr hab. Marek Wrzesiński

Identyfikacja graficzna: dr Filip Sendal

„Moja sztuka, to sztuka mojego czasu, mojego świata, mojej wrażliwości, wyrasta z tego, w co wierzę, czego pragnę i czego się lękam”.

Monograficzna wystawa prof. Teresy Miszkin „Medytacje” jest obszerną prezentacją jej dorobku malarskiego obejmującego prace od powstałych w latach 70. XX wieku, aż po ostatnie realizacje z roku 2019. Ekspozycja ukazuje ewolucję jej języka malarskiego oraz konsekwentnie podejmowaną refleksję nad upływem czasu, przemijaniem, samotnością i zagadnieniami dotyczącymi ludzkiej egzystencji. Prezentowana już po śmierci artystki wystawa jest nie tylko podsumowaniem jej dorobku jako malarki, ale jest też okazją, aby z na nowo przyjrzeć się jej malarstwu i odczytać jej dzieła ponownie – jako formę osobistego manifestu artystycznego. Medytacja, rozumiana jako akt skupienia i kontemplacji, stanowi istotny klucz do interpretacji twórczości Miszkin. Jest ona zarówno narzędziem osobistej introspekcji, jak i sposobem odnoszenia się do otaczającej rzeczywistości. Wyczuwalne emocjonalne napięcie obecne w wielkoformatowych kompozycjach wskazuje na rozdźwięk między świadomością nieuchronnego upływu czasu a utopijnym pragnieniem jego zatrzymania.

W pracach z lat 70. i 80. XX wieku malarka koncentrowała się na przedstawieniach figuralnych. Przeważają wizerunki kobiet i mężczyzn, często ukazywanych nago, w wykreowanej przestrzeni wolnej od ograniczeń i konwenansów. Ciała modeli stają się swoistym medium – tworzywem malarskim, poprzez które artystka na nowo ich formuje, odsłaniając wrażliwość, podatność na zranienia i manipulacje. Z upływem czasu malarka kierowała swoją uwagę na studium twarzy, przedstawiając portretowane osoby z wysokim stopniem szczegółowości. Skupienie na rysach i mimice twarzy pozwalało wydobyć z modeli zarówno ich siłę, jak i słabość. Na obrazach pojawia się także syn artystki, portretowany od wczesnego dzieciństwa aż po okres dorastania. Motyw relacji rodzinnych nadaje jej twórczości intymny i osobisty wymiar. Wypracowany przez dekady styl malarski oraz powtarzalność motywów w portretowaniu osób jest odbiciem lęku artystki przed utratą bliskich i upływem czasu. Dorobek Teresy Miszkin można z tej perspektywy odczytywać jako wyraz szczególnego zainteresowania człowiekiem w zderzeniu ze świadomością kruchości ludzkiego życia. Sama artystka pisała: „Mój czas – to ludzki czas – kierunkowy i skończony. Jest podróżą w jedną stronę, ku przyszłości, ku światłu”. Refleksja ta, podobnie jak praktyki medytacyjne, wyraża przekonanie, że mimo trudów codzienności i zmagań z ludzkimi słabościami, możliwy jest stan poczucia szczęścia w doświadczaniu rzeczywistości.

Malarstwo Teresy Miszkin jest z jednej strony afirmacją życia, z drugiej zaś jest przejawem świadomości, że doczesność jest efemeryczna i ulotna. Przywołana metafora „podróży ku światłu”, choć niezwykle optymistyczna, jest również sugestią, że upływ czasu jest drogą jednokierunkową, ku końcowi, a teraźniejszość nigdy nie pozostaje trwała i zawsze będzie bezpowrotnie odchodzić „w cień”.

Mariola Balińska

Teresa Miszkin (1947 – 2024) malarka, profesora zwyczajna Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W latach 1968–1973 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie w 1973 roku uzyskała dyplom w pracowni prof. Władysława Jackiewicza. Tytuł profesory tytularnej otrzymała w 1993 roku, a profesory zwyczajnej w 2003 roku. Kierowała Pracownią Podstaw Rysunku i Malarstwa w Katedrze Kształcenia Podstawowego oraz II Pracownią Malarstwa na Wydziale Malarstwa ASP w Gdańsku. W latach 1999 – 2002 pełniła funkcję prodziekany Wydziału Malarstwa i Grafiki, a od 2002 roku – dziekany tego Wydziału. Brała udział w licznych wystawach krajowych i zagranicznych. Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych, m.in. w Muzeum Narodowym w Gdańsku oraz Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie.