Sieroty, legendy i bohaterowie sztuki

Głównym elementem wystawy macedońskich artystów/kuratorów Yane Calovskiego i Hristiny Ivanoskiej będzie ich najnowszy projekt zatytułowany „Oskar Hansen’s Museum of Modern Art”. Polega on na zaprezentowaniu hipotetycznego programu „straconego muzeum", jakim stał się projekt Oskara Hansena przygotowany na konkurs w Skopje. Muzeum sztuki nowoczesnej, do którego realizacji przystąpiono po trzęsieniu ziemi w 1963 roku, stanowić miało znak postępu i „nieśmiertelności” miasta. Do konkursu na gmach nowej instytucji (który w imię solidarności zorganizował rząd polski) zostali zaproszeni wyłącznie architekci z krajów Bloku Wschodniego.

Propozycja Oskara Hansena dla Skopje miała nietypowe założenia: muzeum miało składać się z parasolowatych platform, składanych i zanurzanych pod ziemią, kiedy nie odbywa się żadna wystawa. Architekt pisał: „Sztuka w swoim rozwoju jest nieprzewidywalna. Założyliśmy, że zadaniem współczesnej galerii powinno być wychodzenie naprzeciw temu nieznanemu w sztuce. Nie tylko jej eksponowanie, ale ośmielanie i prowokowanie jej narodzin”. Pomysł Hansena nie został zrealizowany, ostatecznie zdecydowano się na projekt trójki innych polskich architektów: W. Kłyżewskiego, J. Mokrzyńskiego i E. Wierzbickiego.

Najnowszy projekt Calovskiego i Ivanoskiej polegający na dokumentacji hipotetycznego programu muzeum Hansena (m.in. Paul Thek, Mladen Stlinovic, Bas Jan Ader, Ana Mendieta), stanowi refleksję na temat muzealizacji sztuki oraz budowania równoległych narracji historycznych. Co by się stało, gdyby utopijna propozycja została zaakceptowana? Jakie strategie kuratorskie zostałyby wymuszone przez „składane” muzeum? Czy jesteśmy w stanie przewidzieć reakcje twórców na idealistyczne parasole - platformy mające inspirować sztukę, a nie służyć jej przechowywaniu? Ivanoska i Calovski fantazjują na temat alternatywnej historii sztuki, konstruowanej na podstawie takiej wiedzy o losach awangardy w Europie Środkowo-Wschodniej, jaką dziś dysponujemy. Oprócz projektu poświęconego nieistniejącemu muzeum Hansena, Calovskii Ivanoska zaprezentują selekcję swoich wcześniejszych projektów, w tym „Spiral Trip” (2000-2003), będący zapisem ich podróży po Macedonii w postaci rysunków, filmów i obiektów. Artyści przebyli spiralną podróż po kraju, w chwilę po tym, jak uzyskał on niepodległość, podążając kształtem „Spiral Jetty” z jeziora Utah, słynnej realizacji Roberta Smithsona, naniesionym na mapę Macedonii.

Wystawie „Sieroty, legendy i bohaterowie sztuki” towarzyszy publikacja (wrzesień 2007), w której znajdzie się rozmowa Sebastiana Cichockiego z Ivanoską i Calovskim oraz teksty Elleny Filipovic i Andrzeja Szczerskiego. Dizajn prezentowanych na wystawie plakatów oraz publikacji powstał we współpracy z berlińską projektantką Ariane Sapnie.

bilety:

wstęp wolny