Wyprawy na krańce świata

wielka wystawa fotografii National Geographic

Ponad 90 fascynujących zdjęć przedstawia dokonania najsłynniejszych ekspedycji badawczych zorganizowanych przez Towarzystwo National Geographic od chwili jego powstania w 1888 roku po dzień dzisiejszy. Dowodzą one, że bez ogromnej ludzkiej determinacji i chęci poznawania świata nie dokonano by żadnego z wielkich odkryć. Niejednokrotnie były to pionierskie ekspedycje. Ich uczestnicy jako pierwsi eksplorowali najodleglejsze zakątki naszego globu, zdobywali bieguny, docierali na najwyższe szczyty świata lub w największe głębiny, badali tętniące życiem lasy tropikalne i najsurowsze pustynie, poznawali tajemnice pradawnych cywilizacji, zamkniętych od wieków grobowców i statków zatopionych w głębiach oceanów. Podejmowali wyprawy na krańce świata, a ich odkrycia miały często charakter przełomowy dla rozwoju wielu dziedzin nauki.

Wystawa prezentuje utrwalone na fotograficznych kliszach ryzykowne ekspedycje i zaskakujące odkrycia, wśród nich odnalezienie w 1985 roku najsłynniejszego wraku świata - Titanica przez wybitnego oceanografa Roberta Ballarda oraz odkrycie przez Hirama Binghama w 1911 roku Machu Picchu – zagubionego miasta Inków. Przedstawia sylwetki nieustraszonych podróżników i badaczy, m.in. pioniera badań morskich głębin Jacquesa Cousteau oraz Roberta Pearyego, pierwszego zdobywcy bieguna północnego. Ponad sto lat temu wielkie obszary naszego globu, cuda geologicznej przeszłości, liczne gatunki fauny i flory oraz dokonania pradawnych cywilizacji po prostu czekały na odkrycie. Od początku istnienia Towarzystwo National Geographic, realizując misję upowszechniania wiedzy geograficznej, sfinansowało ponad 7500 ekspedycji i projektów badawczych. Dziś, choć wydaje się, że Ziemia nie kryje już wielu tajemnic, a za pomocą zdjęć satelitarnych tworzy się szczegółowe mapy nawet najbardziej niedostępnych miejsc, przeważająca część naszej planety, zwłaszcza ukryta pod powierzchnią oceanów, wciąż pozostaje niepoznana i czeka na kolejne pokolenia śmiałków.

Wyprawy na krańce Świata to piąta Wielka Wystawa Fotografii National Geographic prezentowana w Polsce. Jej inauguracja zbiegła się z piątą rocznicą działalności polskiej edycji Magazynu National Geographic. Wcześniejsze wystawy, zatytułowane: Oczami fotografów (1999-2000), Oblicza Świata (2000-2001), Egipt z lotu ptaka(2002-2003) i Świat w obiektywie National geographic (2003-2004) obejrzało dotychczas blisko milion widzów.

Zgromadzone na wystawie zdjęcia pochodzą m.in. z wydanych przez National Geographic w Polsce albumów: Wielkie Wyprawy National Geographic, Tajemnice podwodnego Świata oraz najnowszego Ludzie w obiektywie National geographic. Wystawę uzupełniają także fotografie współpracowników polskiej edycji Magazynu National geographic publikowane na jego łamach.

*ROBERT D. BALLARD *

Sławę przyniosło mu odnalezienie w 1985 roku Titanica, najsłynniejszego wraku świata. Robert D. Ballard, wybitny oceanograf i współpracownik Towarzystwa National Geographic, zna podwodny świat jak mało kto.

Ma na swoim koncie ponad sto wypraw badawczych, podczas których eksplorował największe głębiny oceaniczne oraz badał spoczywające na morskim dnie szczątki starożytnych, ale i całkiem współczesnych statków. To on odnalazł wrak niemieckiego pancernika Bismarck, 11 okrętów wojennych z zaginionej floty w pobliżu Guadalcanal oraz amerykańskiego lotniskowca Yorktown. Do jego najnowszych osiągnięć należy odkrycie w 2003 roku najstarszego ze znalezionych w Morzu Czarnym wraku statku, datowanego na V-III wiek p.n.e., dwóch starożytnych statków fenickich u wybrzeży Izraela (1999) – najstarszych wraków, jakie kiedykolwiek odnaleziono w głębinach, oraz ścigacza torpedowego PT 109 z okresu II wojny światowej dowodzonego przez Johna F. Kennedy`ego (Wyspy Salomona 2002). Uczestniczył także w wyprawach, podczas których odkryto na dnie oceanu w pobliżu Ryftu Galapagos oraz u wybrzeży Meksyku gorące źródła termalne, utrzymujące przy życiu zadziwiająco różnorodne formy życia.

Ballard jest założycielem i prezesem Institute for Exploration (IFE), działającego w ramach Mystic Aquarium & Institute for Exploration w Mystic w stanie Connecticut, w którym zajmuje się wykorzystaniem w trakcie podwodnych badań archeologicznych najbardziej zaawansowanych technologicznie systemów sporządzania map i obrazów, podwodnych robotów i zdalnie sterowanych pojazdów. Jest dyrektorem Institute of Archaeological Oceanography na Uniwersytecie Rhode Island oraz byłym szefem Center for Marine Exploration w Woods Hole (Massachusetts), gdzie pracował przez 30 lat, do 1997 roku.

W 1987 roku, po otrzymaniu tysięcy listów od dzieci pragnących dowiedzieć się, jak odkrył Titanica, Ballard stworzył projekt JASON – interaktywną, multimedialną klasę, która łączy setki tysięcy uczniów w wieku 10-15 lat z naukowcami prowadzącymi badania w najodleglejszych miejscach. Stale współpracuje z Towarzystwem National Geographic.

Urodził się 30 czerwca 1942 roku w Wichita w stanie Kansas, ale dorastał w San Diego, na przedmieściach Pacific Beach w Kalifornii. Jak przyznaje, morze fascynowało go od dzieciństwa, a ulubioną lekturą było wówczas '20 000 Mil Podmorskiej żeglugi" Juliusza Verne`a. W 1972 roku zrobił doktorat z geologii morza, a w 2002 roku został mianowany profesorem oceanografii na Uniwersytecie Rhode Island, gdzie stworzył pierwszy na świecie program akademicki w dziedzinie oceanografii archeologicznej w ramach założonego w 2003 roku Institute of Archaeological Oceanography. Za swe zasługi otrzymał w 1996 roku od Towarzystwa National Geographic prestiżowy Medal Hubbarda. Opublikował ponad 20 książek, w tym wydane w Polsce Tajemnice podwodnego Świata, liczne prace naukowe i kilkanaście artykułów w Magazynie National Geographic. Jest bohaterem i współtwórcą licznych filmów dokumentalnych, takich jak: W poszukiwaniu biblijnej powodzi, Dziedzictwo Pearl Harbor, Bitwa o Midway oraz bijących rekordy popularności Tajemnic Titanica.

W czerwcu ubiegłego roku powrócił na Titanica z misją badawczą, aby ocenić stopień zniszczenia słynnego wraku po niemal dwudziestu latach od jego odkrycia. Relację z tej wyprawy przedstawia program Powrót na Titanica na kanale National Geographic. O zmianach zachodzących we wraku Ballard opowiedział także na łamach grudniowego Magazynu National Geographic.

www.nationalgeographic.pl