Praktyki adaptacyjne

Grzegorz Klaman

Galeria Sektor I

Grzegorz Klaman – ur. w Nowym Targu w 1959 r. W latach 1980-1985 studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Od 1984 prowadzi Galerię Rotacyjną w różnych miejscach Gdańska (Baraki, cypel Wyspy Spichrzów). Od 1985 pracuje jako pedagog w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie prowadzi Pracownię Intermedialną. Jest założycielem i liderem Galerii Wyspa (od 1985), współautorem koncepcji Otwartego Atelier (1992) i Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia (1998) w dawnej Łaźni Miejskiej oraz prezesem Fundacji Wyspa Progress (od 1994). Obecnie założył i prowadzi Modelarnię (2002) i Instytut Sztuki Wyspa – razem z Anetą Szyłak (2004) – na terenie Dawnej Stoczni Gdańskiej.

'(…) Grzegorz Klaman jest artystą wiernym zastanym realiom, lokalnej specyfice, twórcą świadomym mechanizmów, które kierują rozwojem oraz ewolucją społeczeństw i lokalnych społeczności. Mimo upływu lat jego sztuka pozostaje jednak polem słabo rozpoznanym. Jej naukowy charakter (medyczne konotacje, metodologia rodem z nauk społecznych, wykorzystywanie preparatów ciała ludzkiego etc.) wymaga szczególnego podejścia krytycznego, odsuwającego na bok wypracowane w latach 90. szablony. Szczególnie działalność artysty z ostatnich lat lokuje się na nowych obszarach: pomiędzy politycznym interwencjonizmem, pracą ze społecznościami lokalnymi, antropologią a specyficznie pojmowanym, zreorganizowanym land-artem. Projekty Klamana w przestrzeni publicznej, począwszy od takich prac jak ‘Wieża i brama’ (1990, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa), nigdy nie stanowiły łatwego, neutralnego dodatku do miejskiego krajobrazu. Nie dekorowały, lecz zaburzały, nie wyciszały napięcia, a jątrzyły historyczne zaszłości, nie podawały prostych rozwiązań, lecz zmuszały do zajęcia jednoznacznego stanowiska, a tym samym obrony własnego terytorium. Sztuka Klamana w przestrzeni publicznej generuje polityczne napięcia, wytycza obszary, gdzie toczy się wojna o nowe międzygrupowe relacje sił (między różnymi grupami etnicznymi czy religijnymi, frakcjami politycznymi, a nawet między artystami a kapitalistycznymi inwestorami (…) Obserwując ewolucję działań artystycznych Grzegorza Klamana, można nakreślić paralele pomiędzy ‘cielesną’ praktyką z lat 80. i 90. (czego manifestacją były obiekty z wykorzystaniem ludzkich organów – między innymi ‘Katabasis’ czy ‘Emblematy’ z 1993 roku) a ‘wojną o terytoria’ w przestrzeni publicznej. Te dwie sfery nie stanowią niezależnych od siebie struktur, łączy je wewnętrzna spójna filozofia. Klaman podkreśla, że to nie ciało, uwikłane w niekończące się zależności od władzy, tworzy wiedzę, lecz proces historyczny. Proces historyczny, którym kierują także oddolne działania, niewielkie interwencje i akty nieposłuszeństwa. Tutaj artysta upatruje szans dla specyficznej sztuki czasu teraźniejszego i przyszłego. (…)' Sebastian Cichocki

Pamięć, wolność i nieroztropność. Wojny terytorialne w sztuce Grzegorza Klamana