Ełckie obchody 220. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja

*Konstytucja 3 Maja *

najstarsza ustawa zasadnicza w Europie i druga na świecie

Majowe święto dla wszystkich POLAKÓW JEST DNIEM SZCZEGÓLNYM.

Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowod pamięci o przodkach, ktorzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.

Posłowie zebrani na Sejmie Czteroletnim w Warszawie uchwalili 3 maja 1791 roku konstytucję.

Konstytucja miała ulepszyć ustroj i wzmocnić Rzeczpospolitą. Wprowadzała w miejsce elekcji (wyboru) krola tron dziedziczny. Odbierała uprawnienia polityczne szlachcie, ktora nie posiadała majątku. Więcej praw natomiast zyskali mieszczanie, ktorzy mogli odtąd starać się o wysokie stanowiska w wojsku i Kościele. Najwyższa władzę sprawował sejm, na ktorym szlacheccy posłowie musieli podejmować decyzje większością głosow. Jeden poseł nie mogł zerwać obrad okrzykiem „liberum veto".

Utworzono rząd - Straż Praw z krolem na czele. W trosce o bezpieczeństwo kraju szczegolną uwagę zwrocono* *na wzmocnienie armii (miała ona liczyć 100 tysięcy żołnierzy).

W drugiej połowie XVIII wieku w Polsce władzą ustawodawcza był Sejm Rzeczpospolitej, ktory został sparaliżowany przez liberum veto. Prawo to pozwalało szlachcicowi - posłowi naderwanie obrad sejmu i unieważnienie jego postanowień. Doprowadziło to do anarchii.

Państwa sąsiadujące - Prusy, Austria i Rosja - bezkarnie wtrącały się w sprawy Polski. W końcu się porozumiały

i w 1772 r. doprowadziły do I rozbioru Polski. Nakazały rownież polskiemu sejmowi zatwierdzić rozbior. Znaleźli

się wtedy posłowie, ktorzy za pieniądze i stanowiska postanowili zgodzić się na grabież ziem polskich.

Honor Polakow ratowali patrioci m.in. Tadeusz Rejtan, poseł nowogrodzki.

Po pierwszym rozbiorze część szlachty i magnatow zrozumiała, że nasze państwo wymaga pilnej naprawy. Zwołano Sejm, ktory z przerwami trwał cztery lata (od 1788 do 1792 roku). Najważniejszym wydarzeniem tego sejmu było uchwalenie konstytucji. Jej tworcami byli m. in.

Oto wynik pracy Sejmu Czteroletniego:

---

1. RELIGIA PANUJĄCA

Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami.

1. SZLACHTA, ZIEMIANIE

Szanując pamięć przodkow naszych pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym uroczyście zapewniamy.

1. MIASTA I MIESZCZANIE

Prawo na teraźniejszym sejmie zapadłe, pod tytułem: „Miasta nasze krolewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej" w zupełności utrzymane mieć chcemy.

1. CHŁOPI, WŁOŚCIANIE

Lud rolniczy, spod ktorego najobfitsze bogactw krajowych źrodło - pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy.

1. RZĄD, CZYLI OZNACZENIE WŁADZ PUBLICZNYCH

           Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swoj bierze z woli narodu.
   

2. SEJM, CZYLI WŁADZA PRAWODAWCZA

Sejm, czyli stany zgromadzone, na dwie izby dzielić się będą: na Izbę Poselską i na

Izbę Senatorską pod prezydencją Krola.

1. KRÓL, WŁADZA WYKONAWCZA

Żaden rząd, nawet najdoskonalszy, bez dzielnej władzy wykonawczej stać nie może.

Władzę najwyższego wykonywania praw - Krolowi w radzie jego oddajemy.

1. WŁADZA SĄDOWNICZA

Nowy kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm osoby spisać rozkazujemy.

1. REGENCYA

           Sejm wyznaczy Krolową do zastąpienia Krola w obowiązkach.
   

2. EDUKACJA DZIECI KRÓLEWSKICH

Synowie krolewscy, ktorych do następstwa Tronu Konstytucja przeznacza, są pierwszymi dziećmi Ojczyzny, przeto baczność o dobre ich wychowanie do Narodu należy.

1. SIŁA ZBROJNA NARODOWA

Narod winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobod narodowych.

Oryginał Konstytucji 3maja

Witaj majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie,

Ucieszymy cię piosenką,

Ktora w całej Polsce słynie.

_ _

Witaj Maj, trzeci Maj,

U Polakow błogi raj!

_ _

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku krola spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął

I nasza Polska powstała.

_ _

Wiwat Maj, Trzeci Maj

Wiwat wielki Kołłątaj!

_ _

Tam w Łazienkach jest ruina,

W ktorej Polak pamięć chował,

Tam za czasow Konstantyna

Szpieg na nasze łzy czatował.

_ _

I gdy nadszedł Trzeci Maj,

Kajdanami brzęczał kraj.

_ _

W piersiach rozpacz uwięziona,

W listopadzie wstrząsła serca,

Wstaje Polska z grobu łona,

pierzchają dumni morderce.

_ _

Błysnął znowu Trzeci Maj

I już wolny błogi kraj.

...

---

---

---

PROGRAM OBCHODÓW:

1 MAJA (niedziela)

_godz. 19.00 _

kościoł pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ełku

Koncert choru KONTRAPUNKT

"W hołdzie Janowi Pawłowi II" (wstęp wolny)

2 MAJA (poniedziałek) DZIEŃ FLAGI

od godz. 12.00 do godz. 14.00

skwer przy Urzędzie Miasta w Ełku

_ _

w programie:

• wręczanie mieszkańcom flag przez Prezydenta Miasta Ełku Tomasza Andrukiewicza

• przemowienia okolicznościowe

• konkursy o tematyce narodowej i miejskiej

• malowanie twarzy, balony i słodycze - w barwach narodowych i miejskich

• rozwieszenie gigantycznej flagi narodowej na budynku Urzędu Miasta

Koncert „Szlagiery z dawnych lat"

wykonawcy:

Emil Mankiewicz

Marta Augustynowicz

3 MAJA (wtorek) ŚWIĘTO KONSTYTUCJI

godz. 12.15

Katedra św. Wojciecha w Ełku

_ _

• Msza święta - oprawa mszy - chor KONTRAPUNKT

• Przemarsz Miejskiej Orkiestry Dętej OSP, pocztow sztandarowych i delegacji do Parku Solidarności, ulicami: Kościuszki, Chopina, Małeckich

godz. 13.45

Park Solidarności

Uroczystości związane z obchodami 220 rocznicy Konstytucji 3 maja

• złożenie kwiatow i wiązanek pod pomnikiem „Poległym za wolną i niezawisłą Polskę",

• występ Mazurskiego Zespołu Pieśni i Tańca Ełk

EŁCKA MAJÓWKA - FESTYN

od godz. 14.00 do godz. 19.00

Promenada przy ul. Pułaskiego

godz. 14.00

koncert zespołu VERES

_godz. 15.00 _

• spektakl „Benefis Konstytucji" w wykonaniu uczniow SP nr 9 w Ełku

• pokazy rycerskie

• wioska rycerska

• inscenizacja bitwy

• pojedynki rycerzy

• stanowiska: rycerskie, katowskie, mincerskie, łucznicze, wystawa eksponatow (po ktorej oprowadza historyk Kerin)

• degustacja średniowiecznego jadła

• konkursy z nagrodami

_godz. 18.00 _

koncert zespołu VERES

EŁCKIE KONCERTY MUZYKI ORGANOWEJ I KAMERALNEJ

godz. 19.00

Katedra św. Wojciecha

Wystąpią:

Bogdan Makal (bas-baryton)

Roman Szlaużys (organy)