monodram Wojciecha Pszoniaka

Wojciech Pszoniak - jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich aktorów, znany z wielu pamiętnych ról teatralnych i filmowych urodził się 2 maja 1942 r. we Lwowie. Gdy był nastolatkiem chciał zostać muzykiem. Grał w orkiestrze wojskowej w Gliwicach, uczył się w klasie oboju szkoły muzycznej w Bytomiu.

Jednak ostatecznie zdecydował się na aktorstwo. W 1968 r. ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie. W trakcie studiów występował w krakowskim Teatrze Stu. Jako aktor filmowy zadebiutował już w 1965 r., w bułgarskim serialu "Noc inspektora", w którym wystąpili także Wieńczysław Gliński i Beata Tyszkiewicz. Po studiach zagrał w filmie Andrzeja Wajdy pt. "Piłat i inni" - wcielając się w postać Jeszuy Ha- Nocri.

W tym samym roku wystąpił w "Diable" Andrzeja Żuławskiego. W 1972 r. zagrał Dziennikarza i Stańczyka w "Weselu" Wajdy. Trzy lata później wystąpił u Wajdy po raz kolejny - w filmie "Ziemia obiecana", ekranizacji powieści Władysława Reymonta. Wcielił się w nim w postać Moryca Welta. Rola ta przyniosła mu wielkie uznanie w kraju i za granicą.

Na swoim koncie ma także udział w "Sprawie Gorgonowej" Janusza Majewskiego (1977), "Arii dla atlety" Filipa Bajona (1979), "Austerii" Jerzego Kawalerowicza (1982) i "Kiedy rozum śpi" Marcina Ziębińskiego (1992). W kolejnych latach Pszoniak zagrał m.in. w filmach: "Austeria" Jerzego Kawalerowicza (1983) i Robespierre'a w "Dantonie" Wajdy (1983). Za rolę w "Ziemi obiecanej" aktor został uhonorowany nagrodą na festiwalu w Gdyni, natomiast udział w "Dantonie" przyniósł mu nagrodę na World Film Festival w Montrealu. Po roli w "Ziemi obiecanej" otrzymał propozycję występu w prestiżowym teatrze w Nanterre pod Paryżem. Od tego czasu występuje z powodzeniem na deskach teatrów francuskich. Pojawiał się także w filmach francuskich, m.in. "Duexieme vie", "Chaosie", czy "Zmowie milczenia" z Gerardem Depardieu, Elodie Bouchez i Carmen Maurą.

Wystąpił m.in., w filmie "Zabić księdza" (1988) Agnieszki Holland, będącym koprodukcją USA i Francji. W latach 90. zaczął ponownie grać w produkcjach polskich. Wystąpił m.in. w filmach Wajdy "Korczak" (1990), gdzie zagrał tytułową rolę i w "Wielkim Tygodniu" (1996). W 2000 roku Wojciech Pszoniak zagrał w "Bajlandzie" oraz dwóch telewizyjnych serialach: "Przeprowadzki", "Garderoba damska" i "Oficerowie". Pszoniaka można było zobaczyć także w "Strajku" Volkera Schlondorffa.

Wprawdzie Wojciech Pszoniak znany jest przede wszystkim jako wybitny aktor, w życiu prywatnym ma wiele innych pasji. Dał się poznać jako kucharz - wydał m. in. książkę "Pszoniak & Company, czyli Towarzystwo Dobrego Stołu" - oraz poeta. Od lat na stałe mieszka w Paryżu.

Kim na co dzień jest Wojciech Pszoniak? Nie wiadomo. Bo Pszoniak ciągle się zmienia: - Nie znoszę rutyny pod żadną postacią. Rutynowo tylko myję zęby. Powtarzalność mnie nudzi i męczy. Dlatego zrezygnowałem z etatu w teatrze. Nie mogę co dzień wchodzić do tej samej garderoby. - On się boi nudy, robi wszystko, żeby jej nie odczuwać - mówi wieloletni przyjaciel, malarz Andrzej Dudziński. - Ciągle zaskakuje, jest niekonwencjonalny.

Kiedy ja wkładam garnitur, bo wydaje mi się, że wypada, on zjawia się w przebraniu, które jest manifestacją jego niezależności. Za chwilę spektakl. 65-letni aktor stoi w garderobie. Ma na sobie szary płaszcz, kapelusz. Powtarza na głos monolog Belfra - nauczyciela literatury, obecnie odsiadującego karę za morderstwo. Nagle porzuca rolę, pochyla się nad wystrojonym w kraciasty kubraczek, ufryzowanym yorkiem i czule prosi: - Usiądź sobie mój drogi, usiądź wygodnie.

Dzięki Belfrowi w Polsce zaczęło znów być głośno o jego dokonaniach. Po warszawskiej premierze monodram został pokazany w większości polskich miast, wszędzie wzbudzając entuzjazm oraz przychylne głosy krytyki i widzów.

Sztuka Dopagne'a, wystawiona już w kilkudziesięciu krajach na świecie, prowokuje do dyskusji i stawia wiele pytań dotyczących relacji nauczyciel -uczeń. W tekście utworu znajdują swe odbicie sytuacje znane z otaczającej nas rzeczywistości, jak choćby masakra w Columbine czy lekcja "znęcania się" nad toruńskim anglistą. "Ta sztuka niesie jeszcze szereg innych znaczeń, jest potrzebna, a ja lubię robić rzeczy potrzebne" - stwierdza Pszoniak.

bilety:

20 zł