Kino polskie według Tomasza Raczka

KINO POLSKIE WEDŁUG TOMASZA RACZKA

Kino Muza 7-30 czerwca 2013 www.kinomuza.pl

Bilety: 15 zł

Karnet na 10 seansów: 90 zł

Karnet na 5 seansów: 60 zł

Przy zakupie karnetu należy wybrać konkretne seanse. Kino Muza, ul. Św. Marcin 30, Poznań, tel. 61 852 34 03, muza@kinomuza.pl

O PROGRAMIE

Gdy myślę o filmach, które lubię, zawsze przed oczami pojawiają mi się tytuły tych, które swego czasu wywoływały poruszenie, zgorszenie, niepokój, euforię lub... zostały niesłusznie zapomniane. Takie perły z lamusa. Łatwo i nudno jest kochać to co wszyscy, może dlatego zawsze wolałem trudne miłości. Te z komplikacjami. W przeglądzie KINO POLSKIE WEDŁUG TOMASZA RACZKA postanowiłem przypomnieć Państwu między innymi najczęściej wyświetlany na świecie film - wyprodukowany w Polsce, choć nagrany w obcym dla nas języku jidisz – „Dybuk“ w reż. Michała Waszyńskiego z 1937 roku. Dlaczego jest najczęściej wyświetlany? Opowiem to Państwu przed seansem. Jest film biograficzny Jana Sosińskiego o moim wieloletnim partnerze zawodowym, najwybitniejszym polskim krytyku filmowym – Zygmuncie Kałużyńskim i w niezwykły sposób dokończona po tragicznej śmierci reżysera, Andrzeja Munka, przez jego przyjaciół „Pasażerka“. Jest też „Ziemia obiecana“ Andrzeja Wajdy ze słynną, wyciętą po latach przez reżysera sceną w pociągu, zapomniany „Upał“ ze Starszymi Panami w reż. Kazimiersza Kutza, śmiałe obyczajowo „Dzieje Grzechu“ Waleriana Borowczyka i „Cudzoziemka“ Ryszarda Bera, dzięki której poznałem osobiście Marię Kuncewiczową (byłem wtedy kierownikiem literackim produkującego film Zespołu „Oko“). Zapraszam serdecznie na przegląd. Mam nadzieję, że przyniesie on Państwu trochę niespodzianek!

Tomasz Raczek – kurator programu

PLAN PROJEKCJI I KOMENTARZ DO FILMÓW AUTORSTWA TOMASZA RACZKA

7 czerwca, piątek, g.19.00

Wprowadzenie do filmu wygłosi TOMASZ RACZEK

DYBUK, REŻ. MICHAŁ WASZYŃSKI, 1937, 1’40”

W II Rzeczypospolitej istniały dwa kina polskie: to które znamy, realizowane po polsku i to, którego praktycznie nie znamy, choć większe i mające światowy rezonans – żydowskie kino w języku jidysz. DYBUK to film, który do dzisiaj pozostaje najczęściej wyświetlanym filmem na świecie!

8 czerwca, sobota, g.19.00

Wprowadzenie do filmów wygłosi TOMASZ RACZEK

PASAŻERKA, REŻ. ANDRZEJ MUNK, WITOLD LESIEWICZ, 1963, 0’45”

W trakcie realizacji filmu PASAŻERKA jego twórca, Andrzej Munk, zginął w wypadku samochodowym. Zdążył zrealizować tylko część (uważanych za genialne) zdjęć. Resztę postanowił dokończyć według pierwotnego zamysłu Witold Lesiewicz decydując się na nieoczekiwany zabieg. Powstał film jedyny w swoim rodzaju.

ZYGMUNT KAŁUŻYŃSKI - PÓŁ ŻYCIA W CIEMNOŚCIACH, REŻ. JAN SOSIŃKI, SCEN. TOMASZ RACZEK, JAN SOSIŃSKI, 2003, 44 MIN.

Zygmunt Kałużyński był nie tylko wybitnym krytykiem filmowym i intelektualistą ale także moim przyjacielem. Dlatego czułem potrzebę, by jego postać została utrwalona na filmie. Dzięki błyskawicznej reakcji reżysera Jana Sosińskiego zdążyliśmy zrealizować ten dokument pomiędzy dniem, w którym usłyszałem diagnozę choroby a śmiercią Zygmunta. Po raz pierwszy i jedyny w swoim życiu opowiedział o sobie. Szczerze.

9 czerwca, niedziela, g.19.00

MATKA JOANNA OD ANIOŁÓW, REŻ. JERZY KAWALEROWICZ, 1960, 1’43”

Ze spotkania trzech wybitnych artystów - Jarosław Iwaszkiewicz (opowiadanie), Tadeusz Konwicki (scenariusz) i Jerzy Kawalerowicz (scenariusz i reżyseria) – musiało powstać dzieło niezwykłe. Zakonnica, którą opętał diabeł (Lucyna Winnicka) i egzorcysta (Mieczysław Voit) to w polskiej kulturze figury brzegowe: poruszają się po cienkiej granicy uczuć religijnych. Zawsze mnie to fascynowało, zwłaszcza gdy efekt artystyczny okazuje się porażający.

10 czerwca, poniedziałek, 19.00

TRZY KOBIETY, REŻ. STANISŁAW RÓŻEWICZ, 1956, 1’29”

Pozbawiona patosu i heroizmu opowieść o powojennym życiu trzech byłych więźniarek obozu koncentracyjnego na ziemiach zachodnich. Surowa i poetycka. Nie należy się temu dziwić skoro scenariusz napisali Kornel Filipowicz i mój ulubiony poeta – Tadeusz Różewicz.

11 czerwca, wtorek, g. 19.00

JAK BYĆ KOCHANĄ, REŻ. WOJCIECH JERZY HAS, 1962, 1’37”

Uwielbiam filmy, w których aktorzy mogą pokazać inny odcień swego talentu niż ten powszechnie znany. Barbara Krafftówna zadziwiła w JAK BYĆ KOCHANĄ wszystkich tych którzy kojarzyli ją dotąd głównie z Kabaretem Starszych Panów klasą wielkiej tragiczki.

12 czerwca, środa, g.19.00

HYDROZAGADKA, REŻ. ANDRZEJ KONDRATIUK, 1970 1’10”

Moja ulubiona komedia absurdu i zarazem jedyny prawdziwy polski superbohater – As. Ale szczególnym majstersztykiem okazała się czołówka w wykonaniu Igi Cembrzyńskiej, warta wszystkich nagród świata 

DZIEWCZYNY DO WZIĘCIA, REŻ. JANUSZ KONDRATIUK, 1972, 0’45”

Chyba najbardziej kultowa obok „Rejsu” i „Misia” komedia z czasów PRL-u. Obok fantastycznej Ewy Szykulskiej wystąpili tu naturszczycy, udowadniając że na dużym ekranie prawda czasem okazuje się ważniejsza od warsztatu.

14 czerwca, piątek, 19.00

UPAŁ, REŻ. KAZIMIERZ KUTZ, 1964, 1’21”

Kabaret Starszych Panów był jednym z największych osiągnięć rozrywki w telewizji. Kazimierz Kutz postanowił przenieść unikalny humor Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego do kina. Moim zdaniem odniósł sukces a filmowa Grzanka stała się dla mnie ikoną polskiego seksapilu.

15 czerwca, sobota, 19.00

PIŁAT I INNI, REŻ. ANDRZEJ WAJDA, 1971, 1’38”

Dziś są moje urodziny. Z tej okazji proponuję Państwu film, dla którego musiałem najdłużej stać po bilety: kolejka do kasy kina Wiedza okrążała warszawski Pałac Kultury. Unowocześniona przez Andrzeja Wajdę wersja „Mistrza i Małgorzaty” Bułhakowa zrealizowana została na ówczesnym Zachodzie (w RFN), ale wykonana całkowicie przez polskich aktorów. Zwróćcie proszę uwagę na ostatnią rolę wielkiego Jana Kreczmara!

16 czerwca, niedziela, 19.00

ZIEMIA OBIECANA, REŻ. ANDRZEJ WAJDA, 1974, 2’59”

Najlepszy polski film wszechczasów! Byłem na premierze. Na widowni od razu mieliśmy świadomość, że to wielkie dzieło. Doskonałe pod każdym względem. Po latach Andrzej Wajda dokonał kastracji, wycinając z filmu kontrowersyjną obyczajowo scenę w pociągu, brawurowo zagraną przez Kalinę Jędrusik i Daniela Olbrychskiego. Dziś nie można już jej nigdzie obejrzeć. Dołożyliśmy jednak starań, by w tym przeglądzie pokazać Państwu „Ziemię obiecaną” W CAŁOŚCI.

17 czerwca, poniedziałek, 19.00

LEKARSTWO NA MIŁOŚĆ, REŻ. JAN BATORY, 1965, 1’35”

Ten film doceni każdy kto lubi kryminały Joanny Chmielewskiej. Reżyserowi, Janowi Batoremu, udało się przenieść na ekran unikalny klimat jej książek. Występujący w głównych rolach Kalina Jędrusik i Andrzej Łapicki byli w 1965 roku ulubieńcami widowni i uosobieniami seksu. Sami zobaczcie dlaczego!

18 czerwca, wtorek, 19.00

JAK TO SIĘ ROBI, REŻ. ANDRZEJ KONDRATIUK, 1973, 1’18”

Polski film nie mógłby istnieć bez kultowego duetu Zdzisław Maklakiewicz – Jan Himilsbach. Oto ich popisowy film, w którym swój wyjątkowy styl aktorski połączyli z komediową inteligencją Andrzeja Kondratiuka. Wyszedł z tego opis absurdów życia w PRL-u wywołujący dziś – na przekór politykom - radosną nostalgię.

19 czerwca, środa, g.19.00

DZIEJE GRZECHU, REŻ. WALERIAN BOROWCZYK, 1975, 2’04”

Ach co to był za skandal! Adaptacja powieści Stefana Żeromskiego dokonana przez oskarżanego o słabość do pornografii, wyrafinowanego polskiego reżysera żyjącego od lat w Paryżu, Waleriana Borowczyka. Do tego Olgierd Łukaszewicz i jego okazała frontalna nagość. Do dzisiaj ten film zdaje się balansować na krawędzi tego co przyzwoite…

21 czerwca, Piątek, g.19.00

CON AMORE, REŻ. JAN BATORY, 1976, 1’37”

Polskie „Love story” z brawurowo debiutującą na ekranie Joanną Szczepkowską, która zresztą dostała za tę rolę nagrodę. Na planie znalazła także męża więc była podwójnie wygrana…

22 czerwca, sobota, g.19.00

TRZEBA ZABIĆ TĘ MIŁOŚĆ, REŻ. JANUSZ MORGENSZTERN, 1972, 1’32”

Wstrząsająca i bardzo prawdziwa opowieść o wchodzeniu w życie młodych ludzi. Kreacja aktorska Jadwigi Jankowskiej-Cieślak, nagrodzona za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą na festiwalu w Łagowie, jest legendarna. Pomimo upływu lat film nic nie stracił ze swojej tragikomicznej siły.

23 czerwca, niedziela, g.19.00

CUDZOZIEMKA, REŻ. RYSZARD BER, 1986, 1’39”

Towarzyszyłem temu filmowi podczas powstawania ponieważ byłem wówczas kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Oko”, który go produkował. Nigdy nie zapomnę emocji towarzyszących premierze w Kazimierzu Dolnym, w obecności autorki książki, na podstawie której nakręcono „Cudzoziemkę”, Marii Kuncewiczowej. Do tego - życiowa rola Ewy Wiśniewskiej.

24 czerwca, poniedziałek, g.19.00

AUSTERIA, REŻ. JERZY KAWALEROWICZ, 1982, 1’42”

Najwybitniejszy polski film o tematyce żydowskiej. Pojawił się w mrocznym czasie stanu wojennego i w przedziwny alegoryczny sposób do niego pasował. W obsadzie znalazło się wielu aktorów Teatru Żydowskiego w Warszawie a scenariusz na podstawie powieści Juliana Stryjkowskiego napisali Tadeusz Konwicki i Jerzy Kawalerowicz. Znak jakości Q.

25 czerwca, wtorek, g.19.00

WŚRÓD NOCNEJ CISZY, REŻ. TADEUSZ CHMIELEWSKI, 1978, 1’56”

Najbardziej niedoceniony polski film sensacyjny! Wyreżyserował go mój były szef (w Zespole Filmowym „Oko”), którego klasę reżyserską podziwiam od czasu gdy zobaczyłem jego film „Ewa chce spać” a osobistą – od pierwszego dnia współpracy. Wspaniały człowiek!

26 czerwca, środa, g.19.00

SPRAWA GORGONOWEJ, REŻ. JANUSZ MAJEWSKI, 1977, 2’17”

Gdy ostatnio śledziłem sprawę tajemniczej śmierci Madzi z Sosnowca, raz po raz przypominała mi się podobna historia z czasów II Rzeczypospolitej, zakończona procesem poszlakowym. W filmie „Sprawa Gorgonowej” fantastycznie przedstawił ją Janusz Majewski. W roli Rity Gorgonowej zabłysła Ewa Dałkowska.

28 czerwca, Piątek, g.19.00

ZMORY, REŻ. WOJCIECH MARCZEWSKI, 1978, 1’40”

Film bliski mi i aktualny – opowiada o tłumieniu wszelkich przejawów niezależności u młodych ludzi. Opresyjny system wychowawczy potrafi być toksyczny jak państwo totalitarne. „Zmory” upominają się o docenienie jednostki czyli o coś, o co walczę przez całe życie.

29 czerwca, sobota, g.19.00

PANNY Z WILKA, REŻ. ANDRZEJ WAJDA, 1979, 1’56

Najbardziej niedoceniony w Polsce choć uwielbiany za granicą (nominacja do Oscara) film Andrzeja Wajdy. Przywykliśmy szukać w jego dziełach znaczeń politycznych, tymczasem Wajda osiąga największe sukcesy gdy ekranizuje wybitna literaturę – w tym wypadku opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza. Koncert gry aktorskiej Anny Seniuk, Mai Komorowskiej, Stanisławy Celińskiej i Krystyny Zachwatowicz.

30 czerwca, niedziela, g.19.00

DWA KSIĘŻYCE, REŻ. ANDRZEJ BARAŃSKI, 1993, 2’13”

O takich filmach mówi się – koncert gry aktorskiej. I to prawda. Mówi się także – film z duszą. Też prawda. Ale ja mówię jeszcze – kwintesencja polskości. Rozmaitej, niewartościowanej, niejednoznacznej, niejednolitej. W Kazimierzu Dolnym w roku 1930 jak w kropli polskości pod mikroskopem możemy zobaczyć wszystkie odcienie tego, co wywołuje u nas szybsze bicie serca. Mistrzowska reżyseria Andrzeja Barańskiego.

ORGANIZATORZY: Kino Muza Estrada Poznańska

PATRONI MEDIALNI: FILM Gazeta Wyborcza WTK epoznan.pl Coffee News Radio Afera Enkredibo

PARTNERZY: POZnan Europa Cinemas SKSiL SPKC Studio Kadr Hotel Rzymski