Słynny radziecki tancerz i choreograf Fiodor Łopuchow utrzymywał, że Jezioro łabędzie jest baletem narodowym, w którym Czajkowski czerpie garściami ze skarbnicy pradawnych baśni rosyjskich. Źródeł inspiracji było jednak więcej: dość wspomnieć niemiecką legendę o skradzionym welonie w ujęciu Johanna Karla Augusta Musäusa i tragiczne losy Ludwika II Bawarskiego, który – popadając stopniowo w szaleństwo – zaczął się identyfikować z łabędziem z opowieści o Lohengrinie. Niech nas nie zwiedzie piękno muzyki i baśniowy sztafaż „białych aktów”: nad parą nieszczęsnych kochanków unosi się widmo zła, wcielonego w czarnoksiężnika Rotbarta. Jednoznacznego happy endu nie będzie, nawet jeśli Odetta i Zygfryd złączą się na zawsze w niebie. Zły Duch odzyska swą moc i zażąda kolejnych ofiar.