Pandemia.ua - Festiwal Bliscy Nieznajomi: Wschód

„Pandemia. ua” / Sashko Brama (Сашко Брама), Maria Jasinska (Марія Ясінська), Witold Oleszak, Rafał Ziąbka, Ostap Mańko (Остап Манько), Marek Straszak

W marcu 2020 roku, kiedy wprowadzono pierwszy lockdown, dotychczasowe sposoby komunikowania się z publicznością teatralną okazały się niemożliwe. Dla Sashko Bramy, Marii Jasinskiej i ich zespołu stało się to impulsem do znalezienia nowych form interakcji ze światem. Tak powstał projekt „MY”, który zbiera dokumentalne świadectwa czasu pandemii: dzienniki z kwarantanny i samoizolacji, reportaże o pandemicznych rave'ach, covidowych ekipach pogotowia, portrety lekarzy, wolontariuszy i przywódców ruchów antywojennych… W swoim projekcie artyści starali się przenikać różne środowiska, badać paradoksalne procesy i zmiany, jakie zachodzą w czasie pandemicznych przemian. Badali to, co społeczne poprzez to, co głęboko subiektywne i prywatne.
Koncert „Pandemia.ua” powstał na podstawie dokumentalnych wideo „MY: art-media project” i we współpracy z muzykami poznańskiej sceny free impro: Witoldem Oleszakiem (piano, obiekty) i Ostapem Mańko (skrzypce, elektronika). Za dramaturgię projektu odpowiada Rafał Ziąbka. Kolaże filmowych fragmentów (VJ Marek Straszak) oraz improwizowana, elektro-akustyczna tkanka dźwiękowa tworzą oniryczny, pulsujący mikroświat, który kwestionuje realność niedawnej traumy. Czy pandemia to sen, z którego nigdy się nie wybudzimy?

Projekt „My” został zrealizowany dzięki wsparciu Ukrainian Cultural Foundation (UFC).

Sasko Brama (Сашко Брама) – urodzony w 1988 roku dramaturg i reżyser eksperymentujący z teatrem dokumentalnym. Debiutował spektaklem „Dyplom” (2014) w Teatrze Kurbasa w Lwowie. Projekt był oparty na badaniach socjologicznych i stanowił krytyczną wiwisekcję ukraińskiego systemu edukacji. W teatrze Sashko Bramy mocno wybrzmiewają także tematy wojenne. Wydarzenia te znalazły odzwierciedlenie w dwóch projektach Bramy. Spektakl-koncert „R + J” (2015), na podstawie szekspirowskiej tragedii „Romeo i Julia”, reżyser zaadaptował na współczesną, targaną wojną Ukrainę, a warstwa muzyczna była oparta na ciężkich, alternatywnych brzmieniach. Spektakl pokazywany był na festiwalach: radikal jung (Monachium, Niemcy), Gogolfest (Kijów, Ukraina), Divadelná Nitra (Nitra, Słowacja), Globalize: Cologne (Kolonia, Niemcy), In Schönheit sterben (Berlin, Niemcy). Tematykę wojny kontynuował projekt „Call sighn Rama”, który powstał we współpracy z Teatrem Pôtoň na Słowacji. Fabuła była oparta na zeznaniach osób, które doświadczyły wojny na wschodzie Ukrainy. Brama określa swoją twórczość jako „teatr doświadczenia”, przy czym owe doświadczenie zyskuje poprzez świadome i osobiste zanurzenie się i zaangażowanie w określony temat. Gdy prowadził badania na temat starzenia się, przemijalności i (nie)spełnionych tęsknot, regularnie przez rok odwiedzał wraz z grupą artystów dom seniora we Lwowie. Zebrany materiał zaowocował spektaklem „Fall on Pluto”, który był prezentowany m.in. na berlińskim Berliner Festspiele.

Maria Jasinska (Марія Ясінська) – urodzona w roku 1981. Zajmuje się teatralną publicystyką, dokumentalnymi oraz teatralnymi projektami. Współpracowała z Teatrem „Dakh”, Międzynarodowym Festiwalem Sztuki Współczesnej „GOGOLFEST” (Kijów), Narodowym Centrum Sztuki Teatralnej im. Łesia-Kurbasa (Kijów), Artystyczno-edukacyjnym Centrum „Maisternia pisni” (Lwów-Wrocław), międzynarodowymi festiwalami „Tydzień współczesnej dramaturgii” (Kijów) oraz „Drama.UA” Kuratorka polsko-ukraińskich projektów. Przetłumaczyła książkę Leszka Kolankiewicza „Święty Artaud” oraz książkę Dariusza Kosińskiego „Teatra Polskie. Historie”. Zebrała i przygotowała świadectwa dokumentalne do książki „Polska Solidarność z Majdanem” („Duch і Litera”, 2020). Publikacje m.in. w czasopismach „Ukrainskij Teatr”, „Prosceanium”, “Novoje Iskustvo”,„Profil Ukrainy” oraz pismach obcojęzycznych. Od 2020 roku współpracuje z reżyserem Saszką Bramą w ramach projektu „Jesień na Plutonie 2.0” (research, badania terenowe).

Witold Oleszak – naukę muzyki rozpoczął w wieku 5 lat. Po latach formalnej edukacji (fortepian klasyczny) porzucił szkołę, występując jako członek para-teatralnych i avant-rockowych grup. Te doświadczenia, najbardziej wpłynęły na jego rozwój artystyczny. Od 1989 studiował architekturę (jest dyplomowanym architektem), jednocześnie samodzielnie kontynuował naukę gry na instrumencie. W tamtym czasie tworzył utwory-ilustracje dla teatru alternatywnego i koncepcje partytur graficznych. Zazwyczaj gra na fortepianie, fortepianie preparowanym, instrumentach własnej konstrukcji oraz instrumentach zdewastowanych i uszkodzonych. Przez ostatnią dekadę był całkowicie oddany swobodnej improwizacji. W 2021 roku powrócił do pisania muzyki graficznej i wykonawstwa muzyki komponowanej. Maciej Lewenstein, w swojej książce „Polish Jazz Recordings and Beyond” napisał: „On jest absolutnym objawieniem: jego gra jest rodzajem mieszanki stylów Johna Cage’a i Cecila Taylora, wyniesiona na całkowicie nowe horyzonty”.

Ostap Mańko (Остап Манько) – skrzypek działający w obszarach muzyki akademickiej, nowej, elektroakustycznej, improwizowanej. Absolwent Akademii Muzycznej im. M. Lysenka we Lwowie. Jest laureatem konkursów skrzypcowych. Nagrodzony Stypendium Prezydenta Ukrainy (2001), Stypendium Oleha Krysy (2005), Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia” (2007, 2009). Pracował w Orkiestrze Kameralnej „Leopolis”, Orkiestrze Kameralnej „Perpetuum Mobile”, Orkiestrze Symfonicznej Filharmonii Lwowskiej, Wrocławskiej Orkiestrze Kameralnej „Leopoldinum”. Był koncertmistrzem w międzynarodowych projektach Lutosławski Youth Orchestra (2005) oraz Culture Orchestra (2011). Obecnie pracuje w Orkiestrze Filharmonii Poznańskiej. Jest członkiem zespołów muzyki nowej Sepia Ensemble (Poznań), Constanty (Lwów), którego jest współzałożycielem, duetu Dąbrowski/Mańko, formacji Drogi Krajowe oraz Poznańskiej Orkiestry Improwizowanej.

Marek Straszak – artysta wizualny, absolwent ASP we Wrocławiu (Multimedia) i UdK w Berlinie (Art and Media). Wykładowca Animacji na SWPS Poznań. Założyciel studia wizualnego Animateria. W ramach działalności komercyjnej, zrealizował różnego rodzaju przedsięwzięcia audiowizualne, m.in. dla Alter Art, Nike, Pernod Ricard. Tworzy również analogowo-cyfrowe instalacje artystyczne, które prezentował na takich wystawach, jak WRO Media Art Biennale czy Ars Electronica. Interesuje się szczególnie technikami projekcji video, motion-designem i filmem.

Rafał Ziąbka – producent i kurator sztuk performatywnych, saunamistrz, czajman. Jego głównym projektem jest rozwijana od 2017 r. Poznańska Orkiestra Improwizowana, w której pełni funkcję managera, dyryguje oraz gra na radioodbiornikach. Jako kurator porusza się przede wszystkim w obszarze muzyki improwizowanej, sound artu i bio artu, współpracując m.in. z Agatą Siwiak, Gerardem Lebikiem, Patrykiem Lichotą czy Dianą Lelonek. Prowadzi autorską audycję ROJE w Radiu Kapitał, poświęconą tropieniu różnorodnych przejawów muzycznej rojowatości w improwizacji na dużą skalę. W swojej działalności skupia się przede wszystkim na otwartych inicjatywach, wychodzących poza instytucjonalne ramy i poszukujących odbiorcy w jego codziennym otoczeniu.