SPOTKANIA Z HISTORIĄ

cykl

Klub 13 Muz i Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie we współpracy z Klubem Historycznym im. gen. Stefana Roweckiego "Grota".

Jest to impreza otwarta i skierowana do wszystkich, którzy interesują się dziejami Polski oraz bezpośrednio związanych z historią kraju. Celem spotkań jest zapoznawanie społeczeństwa, w tym szczególnie młodzieży, z opartą o najnowsze badania naukowe i dokumenty, wiedzą historyczną dotyczącą dziejów Polski i losów jej obywateli w latach 1939-1956 oraz w latach 1957-1989.

Prelegentami spotkań w Klubie 13 Muz będą historycy - znawcy i badawcze poszczególnych tematów, a także osoby zasłużone dla historii Polski w latach 1939-1989 oraz świadkowie wydarzeń historycznych. Będą przekazywali wiedzę o dziejach i dorobku Polskiego Państwa Podziemnego i władz polskich na Uchodźstwie, walce SZP-ZWZ-AK i innych organizacji niepodległościowych z obu okupantami, zbrodniach dokonanych z przyczyn politycznych, narodowościowych lub religijnych na obywatelach polskich; o oporze społecznym przeciwko niesuwerennej, komunistycznej władzy w okresie powojennym oraz o represjach, których doznali Polacy, dążący do przywrócenia Polsce niepodległego bytu.

Pierwsze spotkanie poświęcone będzie jednej z najciekawszych i najbardziej znamienitych postaci powojennego Szczecina - Generałowi Ludwikowi Mieczysławowi Borucie-Spiechowiczu. Mjr dr Wojciech Grobelski przybliży uczestnikom okres związany z udziałem Generała w kampanii wrześniowej, w tworzeniu konspiracji niepodległościowej we Lwowie pod okupacją sowiecką, aresztowanie oraz pobyt w więzieniach NKWD. Dowiemy się również o nieznanych epizodach z jego biografii z okresu tworzenia Armii Polskiej w ZSRR i służby w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Wyjaśnione zostaną również przyczyny powrotu Generała do Kraju w 1945 r. Omówiona zostanie powojenna działalność Boruty w strukturach kombatanckich na ziemi szczecińskiej oraz zaangażowanie się w przedsięwzięcia o charakterze opozycyjno-niepodległościowym: próby ratowania Cmentarza Orląt we Lwowie, liczne uroczystości kombatanckie na Jasnej Górze, współtworzenie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz poparcie dla NSZZ "Solidarność". Major Grobelski (pasjonat militariów i znawca historii wojskowości) zaprezentuje także zbiór pamiątek po Generale, m.in. oryginalny maszynopis z przemówieniem wygłoszonym przez Generała na I Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność" w gdańskiej hali "Oliwii" w 1981 r. Wśród eksponatów są także przedmioty osobistego użytku, rodzinne fotografie i dokumenty, ofiarowane przez wdowę po generale, Norę Spiechowiczową.

O Generale Ludwiku Mieczysławie Borucie-Spiechowiczu: Urodzony 20 lutego 1894 r. w Rzeszowie. Członek I Tajnej Drużyny Skautowej im. R. Traugutta w Warszawie, następnie w Polskich Drużynach Strzeleckich. Od 1913 r. student Akademii Handlowej w Antwerpii (Belgia). Z chwilą wybuchu I wojny światowej w Legionach. Był żołnierzem 2 pułku 2 Brygady Legionów. W 1915 r. mianowany chorążym i dowódcą plutonu. W lutym 1918 r. jako porucznik i dowódca kompanii odegrał znaczną rolę w bitwie pod Rarańczą, otwierając brygadzie przejście przez front. Następnie w 2 Korpusie Polskim w Rosji. Od 1 listopada 1918 r. czynny uczestnik obrony Lwowa. Początkowo jako dowódca załogi "Szkoły Sienkiewicza", później dowódca II Grupy Operacyjnej. Od lutego1919 r. w "Błękitnej Armii" generała Hallera we Francji, jako dowódca III batalionu 3 Pułku Strzelców Polskich. Po powrocie do kraju, uczestniczy m.in. w bojach na Wołyniu. Następnie jako dowódca 4 pułku strzelców podhalańskich bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Za bitwę pod Grannem odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy. Po wojnie kończy studia w Szkole Sztabu Generalnego i pełni służbę na różnych stanowiskach dowódczo-sztabowych w Wojsku Polskim. Od 1934 r. dowódca 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu. W 1936 r. mianowany do stopnia generała brygady.

Kampanię wrześniową rozpoczął na stanowisku dowódcy Grupy Operacyjnej "Bielsko" w składzie Armii "Kraków". Po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim przedostał się do zajętego przez Sowietów Lwowa. Wraz z gen. Marianem Żegotą-Januszajtisem utworzył konspiracyjną Polską organizację Walki o Wolność. W listopadzie 1939 r. aresztowany przez NKWD przy próbie przekroczenia granicy węgierskiej. Więzień m.in. Łubianki i Butyrek.

Od sierpnia 1941 r. dowódca 5 Dywizji Piechoty "Wilno" w Armii Polskiej w ZSRR gen. Andersa. Od wiosny 1942 r. w Wojsku Polskim na Bliskim Wschodzie, następnie w Wielkiej Brytanii. Od 26 września 1942 r. do 10 marca 1943 r. dowódca I Korpusu Pancerno-Motorowego w Szkocji. Ponownie na tym samym stanowisku od 13 sierpnia do 10 marca 1945 r. W grudniu 1945 r. powrócił do Polski. Od lutego 1946 r. w ludowym Wojsku Polskim, na stanowisku zastępcy szefa Departamentu Piechoty i Kawalerii Ministerstwa Obrony Narodowej. 30 czerwca 1946 r. zaprotestował oficjalnie przeciwko sposobowi przeprowadzenia tzw. "referendum ludowego" (3 x Tak), za co przeniesiony został w stan spoczynku. Od 26 lipca 1946 r. mieszkaniec podszczecińskiego Skolwina, jako osadnik wojskowy na 7 ha gospodarstwie. W 1950 r. odmówił podpisania tzw. "Apelu Sztokholmskiego". W październiku 1956 r. włączył się aktywnie w nurt odnowy społecznej, zostając m.in. prezesem Zarządu Wojewódzkiego Związku Inwalidów Wojennych w Szczecinie i radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej (1958-60). Od 1964 r. mieszkaniec Zakopanego. Aktywnie uczestniczył w wielu przedsięwzięciach o charakterze patriotyczno-niepodległościowym, pozostając w opozycji do ówczesnych władz. W latach 1968-75 wraz z gen. Romanem Abrahamem inicjator "Drugiej obrony Lwowa" (protesty przeciwko dewastacji Cmentarza Orląt), następnie organizator kombatanckich Apeli Jasnogórskich. W 1977 r. współtworzył Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a w 1980 r. poparł idee rodzącej się "Solidarności". 27 września 1981 r. wystąpił jako honorowy gość na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ "Solidarność". Zmarł w Zakopanem 13 października 1985 r. jako ostatni w kraju generał z przedwojenną nominacją. Pochowany w "Kwaterze Legionistów" na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem.