Kadeci Polski Niepodległej

Wystawa zorganizowana wspólnie przez Związek Kadetów II Rzeczypospolitej oraz Muzeum Militariów to wystawa okolicznościowa, poświęcona ostatnim żyjącym wśród nas Kadetom, którzy po II wojnie światowej postanowili zamieszkać we Wrocławiu.

Naszym zamiarem było stworzenie ekspozycji nie naukowej i nie dokumentalnej, ale bardzo osobistej. Takiej, w której mogliby się przejrzeć sami bohaterowie i ich wyjątkowe losy. Zaprezentujemy głównie archiwalne fotografie Kadetów i Korpusów Kadeckich, oraz odznaki, świadectwa, rysunki, a nawet wiersze autorstwa kilkorga z nich.

Otwarcie wystawy stanie się również okazją do spotkania członków Związku Kadetów II Rzeczypospolitej z władzami miasta i przedstawicielami Wojska Polskiego.

Korpusy Kadetów II Rzeczypospolitej w Polsce

Po latach zaborów 30 października 1918 roku w Krakowie – Łobzowie powstał pierwszy Korpus Kadetów, nawiązujący do tradycji XVIII – wiecznej Szkoły Rycerskiej. W 1921 roku już jako KK 1 przeniesiono go do Lwowa. Drugi Korpus Kadetów powstał w Modlinie w 1919 roku.

W okresie zmagań z Armią Czerwoną uczniowie obu Korpusów zgłosili się ochotniczo do Wojska Polskiego. Starszych skierowano do słuzby frontowej, młodszych do służby garnizonowej. Poległo 4 kadetów i dowódca kompanii sztabowej korpusu w Modlinie. Większość wróciła do nauki z odznaczeniami i stopniami podoficerskimi.

W maju 1921 roku duże grupy kadetów z KK 1 i KK 2 pospieszyły potajemnie, bo wbrew zakazowi, na pomoc III Powstaniu Śląskiemu. Uczestniczyli w najcięższych walkach. Poległo siedmiu, w tym kadet Zygmunt Kuczyński z KK 2 w Modlinie, którego imię przyjął w latach dziewięćdziesiątych 10 Śląski Pułk Artylerii Mieszanej.

Weterani Powstania Styczniowego 1863 roku przekazali we Lwowie 3 maja 1923 roku kadetom KK 1 swoją bojową chorągiew powstańczą. Od tego czasu była ona sztandarem KK 1, a obecnie jest sztandarem Związku Kadetów II Rzeczypospolitej. W 1930 roku Marszałek Józef Piłsudski ustanowił 21 maja „Świętem Kadetów” obchodzonym do dzisiaj, a w 1933 roku nadał swoje imię Korpusowi Kadetów nr 1 we Lwowie.

W pierwszym okresie zadaniem Korpusów Kadetów było kształcenie polskich oficerów. Później nauka obejmowała pełny program gimnazjum matematyczno – przyrodniczego i szkolenie wojskowe, zbliżone do programów szkół podchorążych. W Rawiczu otwarto trzeci Korpus w 1925 roku, KK 2 przeniesiono z Modlina do Chełmna w 1926 r. i w 1937 r. do Rawicza w miejsce KK 3, tworzac Korpus Kadetów nr 2 im. Marszałka Edwarda Rydza – Śmigłego. Podczas wojny dowództwo Armii Polskiej utworzyło w Palestynie Junacką Szkołę Kadetów.

Korpusy Kadetów ukończyło do 1939 r. 2853 absolwentów, a ponadto ok. 2000 młodych ludzi było ich wychowankami. Walczyli na prawie wszystkich frontach II wojny światowej. W kraju współkształtowali struktury Podziemnego Państwa Polskiego. Ponad 600 poległo na froncie, zostało zamęczonych w sowieckich łagrach i hitlerowskich obozach koncentracyjnych, zinęło w więzieniach Urzędu Bezpieczeństwa. Pozostali w ktaju i rozproszeni po wszystkich kontynentach zdobywali wyższe wykształcenie i wybitne pozycje jako naukowcy, inzynierowie, twórcy, lekarze, prawnicy, ekonomiści i oczywiście – oficerowie.