Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim - Spektakl dla seniorów
- 18 grudnia 2022, niedziela» 17:00
„Historyji o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" to kooprodukcja Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.
Mikołaj z Wilkowiecka - autor szesnastowiecznego misterium rezurekcyjnego to rówieśnik Szekspira, porównywany z nim też w kontekście rozwoju dramatu i teatru. „Historyja…” to najczęściej wystawiana sztuka do XIX wieku. Utwór doczekał się adaptacji wielu wybitnych twórców polskiego teatru - m.in. Leona Schillera czy Kazimierza Dejmka. Kolejną próbę przeniesienia dramatu na scenę podjęli Jarosław Gajewski – reżyser i Patryk Kencki – dramaturg.
W lubelskiej adaptacji „Historyji …” twórcy łączą różne światy: sacrum i profanum, codzienność z religijnością, to co współczesne, z tym co dawne. To też wyjątkowe spotkanie aktorów teatru repertuarowego z Teatru im. Juliusza Osterwy z aktorami Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. We wspólnej pracy zespół aktorski, budujący spektakl pracował zgodnie z zasadą wzajemności, która jest charakterystyczna dla gardzienickiego stylu.
Ważnym kontekstem przygotowania premiery „Historyji…” jest warstwa językowa, o której autorzy spektaklu mówią: „Język sam przez się wzywa nas do twórczości, pozostając zarazem tajemnicą, którą odkrywamy do samego końca naszych twórczych praktyk. A teatr wydaje się najpełniejszą praktyką językową: od pierwszego twórczego impulsu do pełni scenicznej realizacji”. Dodają też: „Rozwój człowieka w jego człowieczeństwie dokonuje się głównie poprzez język i w przestrzeniach języka".
"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim ze czterech świętych ewangelistów zebrana a wirszykami spisana przez księdza Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika częstochowskiego", to dzieło niezwykłe. Tekst ów, przywołujący najważniejsze wydarzenie w historii zbawienia, jest jednocześnie cennym zabytkiem naszej literatury i ważnym dokumentem tradycji widowiskowej. Mikołaj wydał swoje dzieło w Krakowie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szesnastego wieku, a więc kilka lat po ukazaniu się (i wystawieniu) Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, najstarszej polskiej tragedii, nawiązującej do osiągnięć dramatu antycznego i stanowiącej emblematyczne wręcz dzieło polskiego renesansu. Tymczasem Historyja wyrasta z tradycji misteryjnej, a więc jednej z dwóch – obok dramatu liturgicznego – wielkich formacji widowiskowych ukształtowanych jeszcze w średniowieczu. Jakkolwiek mamy prawo zakładać, że spektakle misteryjne funkcjonowały na ziemiach polskich już pod koniec wieku czternastego, to tak się złożyło, że właśnie dzieło Mikołaja z Wilkowiecka jest najstarszym z naszych zachowanych misteriów.
Autor Historyji pochodził z rodu szlacheckiego, był człowiekiem wykształconym, należącym do zakonu paulinów, w którym pełnił znaczące funkcje. Przez jakiś czas miał okazję przebywać w Rzymie, gdzie zetknął się z tamtejszymi formami widowiskowymi. Napisana przezeń Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim zaskakuje swoją wielopoziomowością. Wyrasta z kultury średniowiecznej, ale nosi również znamiona epoki, w której powstała. Zamieszczone w niej biblijne czytania poprzedzające poszczególne sceny to wynik potrydenckiej dbałości o dowiedzenie, że prezentowane treści pochodzą z samej Ewangelii, a nie z literatury apokryficznej. Pojawienie się w piekielnej scenie Cerbera to dowód znajomości tradycji antycznej. Z kolei ukazanie w utworze realiów bardziej kojarzących się z renesansowym Krakowem, aniżeli antyczną Jerozolimą, to efekt misteryjnej konwencji, aby świętą historię ukazać jako rozgrywającą się tu i teraz.
Niewątpliwe walory dramatyczne Historyji… sprawiły, że przenosili ją na scenę tacy twórcy, jak Leon Schiller i Kazimierz Dejmek, a w czasach nam bliższych Piotr Cieplak i Piotr Tomaszuk. Jak się jednak wydaje, dzieło Mikołaja z Wilkowiecka otwiera przed kolejnymi inscenizatorami nowe możliwości interpretacyjne, co wynika z wielowarstwowości tego utworu. Dla odbiorcy religijnego inscenizacja misterium może stanowić przeżycie związane ze sferą sakralną. Dla osoby, której bliskie są rodzime tradycje kulturowe, będzie to możliwość kontaktu z żywym zabytkiem. Dla wszystkich zaś – niezwykłą opowieścią, o tym jak życie zwycięża nad śmiercią.
Patryk Kencki, dramaturg
***
Bezpieczne zakupy w Bilety24. W przypadku odwołania wydarzenia, gwarantujemy automatyczny zwrot środków potwierdzony komunikatem wysyłanym na adres e-mail, podany podczas zakupu.
Berek, czyli upiór w moherze 2
14 lutego 2020 - 17:30/20
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
24 084teatr
Berek 2 czyli dobra zamiana
14 lutego 2020 - 17:30/20jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
845 802teatr
RATUJ SIĘ KTO RODZI
1 lutego 2020 - 17:00
Centrum Kongresowe - Akademii Rolniczej
ul. Akademicka 15 Lublin
24 682teatr
Ratuj się kto rodzi!
1 lutego 2020 - 17:00
Centrum Kongresowe Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Akademicka 15 Lublin
29 623teatr
hype-art prezentuje: Piotr ZOLA Szulowski
30 stycznia 2020 - 20:00
Klub Graffiti
ul. Piłsudskiego 13 Lublin
636 255teatr
Szewczyk Dratewka - bajka do zjedzenia
26 stycznia 2020 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
21 963teatr
Hity Buffo
26 stycznia 2020 - 18:00jest więcej terminów
Hala Globus
ul. Kazimierza Wielkiego 10 Lublin
92 563teatr
Jezioro łabędzie RUSSIAN NATIONAL BALLET
24 stycznia 2020 - 19:00
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
104 063teatr
Arabela
22 stycznia 2020 - 10:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
23 016teatr
Kabaret Czesuaf | Kabaret Jurki - dwie rejestracje DVD
20 stycznia 2020 - 18:00
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
19 927teatr
KABARET CZESUAF |KABARET JURKI
20 stycznia 2020 - 18:00
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
20 976teatr
Szalone Nożyczki w Lublinie!
19 stycznia 2020 - 16:00, 19:00
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
19 806teatr
Lekcje niegrzeczności czyli Łysol i Strusia
5 stycznia 2020 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
25 041teatr
Kabaret Moralnego Niepokoju
4 stycznia 2020 - 17:00/20
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
122 529teatr
Kabaret Moralnego Niepokoju - Tego jeszcze nie grali
4 stycznia 2020 - 17:00/20jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
1 504 726teatr
Sylwester w Andersenie
31 grudnia 2019 - 18:00
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
17 492teatr
Magiczne święta Kacpra i Emmy
28 grudnia 2019 - 11:00jest więcej terminów
Centrum Kultury
Peowiaków 12 Lublinjest więcej miejsc
1 392 021teatr