NIE-BO - INSTALACJA RETROSPEKTYWNA

JERZY KALINA

Jerzy Kalina (ur. w 1944 roku) ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie w 1971 r. w pracowni Stefana Gierowskiego. W jego twórczości przeważają realizacje efemeryczne, związane ze sztuką akcji, które nazywa działaniami o charakterze rytualnym i obrzędowym, przeważnie odnoszące się do aktualnych zdarzeń. Kalina należy do grupy najwybitniejszych akcjonistów w Polsce. Zrealizował kilkadziesiąt akcji i instalacji (obiektów przestrzennych). Swobodnie operuje środkami rzeźbiarskimi i malarskimi. Jest autorem filmów krótkometrażowych (wielokrotnie nagradzany za filmy animowane), autorskich sztuk teatralnych, scenografii oraz wielkich performenców, w których chętnie wykorzystuje żywioły ognia, wody, powietrza i ziemi. Dużą rolę w jego działaniach odgrywa muzyka. Własną twórczość rozpoczął na początku lat siedemdziesiątych. jako jeden z pierwszych opuścił mury galerii realizując swoje akcje w miejscach publicznych, na ulicach, placach i dworcach. W 1977 roku aranżuje swoje słynne Przejście, umieszczając, na skrzyżowaniu ulic Świętokrzyskiej i Mazowieckiej w Warszawie, szare figury znikające w nieistniejącym przejściu podziemnym (obecnie obiekty znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu). Nastąpiło tu zderzenie nieruchomych rzeźb z prawdziwymi przechodniami. Nieruchome monochromatyczne rzeźby wtopiły się w grupy przechodniów, stając się niejako ich lustrzanymi odbiciami, sumieniami szarego życia i trudnej codzienności. W latach 80. wykonał wiele interesujących instalacji w kościołach m.in. Ostatnią wieczerzę na wystawie Znak krzyża (1984), Relikwiarz, z użyciem (wykorzystując) sutanny zamordowanego księdza Jerzego Popiełuszki, na wystawie Przeciw złu, przeciw przemocy w Mistrzejowicach (1985). Jest autorem przejmujących Grobów Wielkanocnych i Żłobków Bożonarodzeniowych (najbardziej dramatyczny – z figurą Dzieciątka umieszczoną w bagażniku Fiata). Do nielicznych prac wykonanych przez Kalinę w trwałych materiałach należy grobowiec księdza Jerzego Popiełuszki przy kościele na Żoliborzu (1986). Przedstawia krzyż otoczony różańcem z kamieni polnych, które tworzą kontury Polski. W 1990 r. powstał Pomnik Katyński w cyklu Kalwarie Polskie w Podkowie Leśnej. Jest także autorem projektów ołtarzy papieskich, budowanych z okazji kolejnych pielgrzymek Ojca Św. do Polski. Jeden ze spektakli teatralnych Kaliny Pielgrzymi i tułacze (1989), w którym artysta dokonuje rozliczenia z okresem lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, odniósł tak wielki sukces, że został pokazany niemal na całym świecie. Jest też twórcą wielkich performenców m.in. na otwarcie i zakończenie Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach, czy Tortu Narodowego na Sylwestra 2000 r. Do najciekawszych i największych pokazów jego twórczości zaliczyć można dwie ekspozycje w galerii Studio w Warszawie: Esperalia (1984), która była podsumowaniem jego ówczesnej twórczości oraz Suka w dygocie (1989), o wyraźnym wydźwięku politycznym. Najbardziej osobistą prezentacją była wystawa w galerii Kordegarda Pod powieką (2000), w której autor odwoływał się do wspomnień z czasów dzieciństwa. Na wystawie tej pokazał po raz pierwszy od czasu studiów także prace malarskie. Owocem głębokich przemyśleń artysty była instalacja Przejście przez Morze Czerwone, wypełniająca całą przestrzeń galerii Kordegarda w Warszawie (1992). Tym razem, poruszając problemy związane z naszą ludzką egzystencją rozpiętą pomiędzy Piekłem i Niebem objawił się jako wielki moralista. Jerzy Kalina jest artystą wszechstronnym, obdarzonym wielką wyobraźnią i wrażliwością, o olbrzymim dorobku artystycznym, wymagającym udokumentowania tym bardziej, że w dużej mierze ma charakter ulotny.

Wystawie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu będzie towarzyszył wyjątkowy – monograficzny katalog poświęcony twórczości Artysty.

Wystawa pod patronatem honorowym Ministra Kultury.