Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim - Spektakl dla seniorów
- 16 kwietnia 2023, niedziela» 17:00
„Historyji o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" to kooprodukcja Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.
Mikołaj z Wilkowiecka - autor szesnastowiecznego misterium rezurekcyjnego to rówieśnik Szekspira, porównywany z nim też w kontekście rozwoju dramatu i teatru. „Historyja…” to najczęściej wystawiana sztuka do XIX wieku. Utwór doczekał się adaptacji wielu wybitnych twórców polskiego teatru - m.in. Leona Schillera czy Kazimierza Dejmka. Kolejną próbę przeniesienia dramatu na scenę podjęli Jarosław Gajewski – reżyser i Patryk Kencki – dramaturg.
W lubelskiej adaptacji „Historyji …” twórcy łączą różne światy: sacrum i profanum, codzienność z religijnością, to co współczesne, z tym co dawne. To też wyjątkowe spotkanie aktorów teatru repertuarowego z Teatru im. Juliusza Osterwy z aktorami Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. We wspólnej pracy zespół aktorski, budujący spektakl pracował zgodnie z zasadą wzajemności, która jest charakterystyczna dla gardzienickiego stylu.
Ważnym kontekstem przygotowania premiery „Historyji…” jest warstwa językowa, o której autorzy spektaklu mówią: „Język sam przez się wzywa nas do twórczości, pozostając zarazem tajemnicą, którą odkrywamy do samego końca naszych twórczych praktyk. A teatr wydaje się najpełniejszą praktyką językową: od pierwszego twórczego impulsu do pełni scenicznej realizacji”. Dodają też: „Rozwój człowieka w jego człowieczeństwie dokonuje się głównie poprzez język i w przestrzeniach języka".
"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim ze czterech świętych ewangelistów zebrana a wirszykami spisana przez księdza Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika częstochowskiego", to dzieło niezwykłe. Tekst ów, przywołujący najważniejsze wydarzenie w historii zbawienia, jest jednocześnie cennym zabytkiem naszej literatury i ważnym dokumentem tradycji widowiskowej. Mikołaj wydał swoje dzieło w Krakowie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szesnastego wieku, a więc kilka lat po ukazaniu się (i wystawieniu) Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, najstarszej polskiej tragedii, nawiązującej do osiągnięć dramatu antycznego i stanowiącej emblematyczne wręcz dzieło polskiego renesansu. Tymczasem Historyja wyrasta z tradycji misteryjnej, a więc jednej z dwóch – obok dramatu liturgicznego – wielkich formacji widowiskowych ukształtowanych jeszcze w średniowieczu. Jakkolwiek mamy prawo zakładać, że spektakle misteryjne funkcjonowały na ziemiach polskich już pod koniec wieku czternastego, to tak się złożyło, że właśnie dzieło Mikołaja z Wilkowiecka jest najstarszym z naszych zachowanych misteriów.
Autor Historyji pochodził z rodu szlacheckiego, był człowiekiem wykształconym, należącym do zakonu paulinów, w którym pełnił znaczące funkcje. Przez jakiś czas miał okazję przebywać w Rzymie, gdzie zetknął się z tamtejszymi formami widowiskowymi. Napisana przezeń Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim zaskakuje swoją wielopoziomowością. Wyrasta z kultury średniowiecznej, ale nosi również znamiona epoki, w której powstała. Zamieszczone w niej biblijne czytania poprzedzające poszczególne sceny to wynik potrydenckiej dbałości o dowiedzenie, że prezentowane treści pochodzą z samej Ewangelii, a nie z literatury apokryficznej. Pojawienie się w piekielnej scenie Cerbera to dowód znajomości tradycji antycznej. Z kolei ukazanie w utworze realiów bardziej kojarzących się z renesansowym Krakowem, aniżeli antyczną Jerozolimą, to efekt misteryjnej konwencji, aby świętą historię ukazać jako rozgrywającą się tu i teraz.
Niewątpliwe walory dramatyczne Historyji… sprawiły, że przenosili ją na scenę tacy twórcy, jak Leon Schiller i Kazimierz Dejmek, a w czasach nam bliższych Piotr Cieplak i Piotr Tomaszuk. Jak się jednak wydaje, dzieło Mikołaja z Wilkowiecka otwiera przed kolejnymi inscenizatorami nowe możliwości interpretacyjne, co wynika z wielowarstwowości tego utworu. Dla odbiorcy religijnego inscenizacja misterium może stanowić przeżycie związane ze sferą sakralną. Dla osoby, której bliskie są rodzime tradycje kulturowe, będzie to możliwość kontaktu z żywym zabytkiem. Dla wszystkich zaś – niezwykłą opowieścią, o tym jak życie zwycięża nad śmiercią.
Patryk Kencki, dramaturg
***
Bezpieczne zakupy w Bilety24. W przypadku odwołania wydarzenia, gwarantujemy automatyczny zwrot środków potwierdzony komunikatem wysyłanym na adres e-mail, podany podczas zakupu.
Stand Up w SilenceClub
9 marca 2019 - 18:00 | KUP-BILET | 20zł
Silence Club
Idziego Radziszewskiego 8 Lublin
15 239teatr
Berek, czyli upiór w moherze 2
9 marca 2019 - 16:00 | KUP-BILET | 100.00, 125.00, 60.00, 80.00zł 19:00 | KUP-BILET | 100.00, 125.00, 60.00, 80.00zł
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
15 391teatr
Berek, czyli upiór w moherze 2
9 marca 2019 - 16:00 | KUP-BILET | 60zł 19:00 | KUP-BILET | 60zł
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
539 414teatr
Berek 2 - dobra zmiana
9 marca 2019 - 16:00 | KUP-BILET 19:00 | KUP-BILET
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
34 190teatr
Kariera po polsku
8 marca 2019 - 19:00 | KUP-BILET
Centrum Kongresowe Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Akademicka 15 Lublin
465 284teatr
Kariera po polsku
8 marca 2019 - 19:00 | KUP-BILET | 85zł
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
538 227teatr
Waldemar Malicki - Klasyka po bandzie
3 marca 2019 - 16:00 | KUP-BILET
Filharmonia im. H. Wieniawskiego
ul. M. Curie-Skłodowskiej 5 Lublin
911 211teatr
Waldemar Malicki - Klasyka po Bandzie
3 marca 2019 - 16:00 | KUP-BILET | 90zł
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublin
1 156 848teatr
Teatru Piasku Tetiany Galitsyny pt.: "Królowa Śniegu"
2 marca 2019 - 17:00 | KUP-BILET
Filharmonia im. H. Wieniawskiego
Marii Curie-Skłodowskiej 5 Lublin
144 416teatr
Luxtorpeda
2 marca 2019 - 17:00 | KUP-BILET | 40zł
Klub 30
ul. Jasna 7 Lublin
155 456teatr
Lekcje niegrzeczności czyli Łysol i Strusia
28 lutego 2019 - 09:30 | KUP-BILETjest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
15 482teatr
WinyLOVE Story
24 lutego 2019 - 17:00 | KUP-BILET | 70złjest więcej terminów
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublin
27 138teatr
Nikt nie jest doskonały
22 lutego 2019 - 19:00 | KUP-BILET | 100złjest więcej terminów
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublinjest więcej miejsc
907 822teatr
Lustra opowiadają w czwartek czyli baśnie podwodnego świata
21 lutego 2019 - 10:00 | KUP-BILETjest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
17 822teatr
Calineczka
21 lutego 2019 - 10:00 | KUP-BILET | 32złjest więcej terminów
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublin
81 819teatr
Rafał Rutkowski w nowym programie "Homar z Biedronki"
17 lutego 2019 - 19:00 | KUP-BILET | 35zł
Klub Graffiti
ul. Piłsudskiego 13 Lublin
204 127teatr
Calineczka
14 lutego 2019 - 10:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
17 558teatr