Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim - Spektakl dla seniorów
- 16 kwietnia 2023, niedziela» 17:00
„Historyji o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" to kooprodukcja Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.
Mikołaj z Wilkowiecka - autor szesnastowiecznego misterium rezurekcyjnego to rówieśnik Szekspira, porównywany z nim też w kontekście rozwoju dramatu i teatru. „Historyja…” to najczęściej wystawiana sztuka do XIX wieku. Utwór doczekał się adaptacji wielu wybitnych twórców polskiego teatru - m.in. Leona Schillera czy Kazimierza Dejmka. Kolejną próbę przeniesienia dramatu na scenę podjęli Jarosław Gajewski – reżyser i Patryk Kencki – dramaturg.
W lubelskiej adaptacji „Historyji …” twórcy łączą różne światy: sacrum i profanum, codzienność z religijnością, to co współczesne, z tym co dawne. To też wyjątkowe spotkanie aktorów teatru repertuarowego z Teatru im. Juliusza Osterwy z aktorami Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. We wspólnej pracy zespół aktorski, budujący spektakl pracował zgodnie z zasadą wzajemności, która jest charakterystyczna dla gardzienickiego stylu.
Ważnym kontekstem przygotowania premiery „Historyji…” jest warstwa językowa, o której autorzy spektaklu mówią: „Język sam przez się wzywa nas do twórczości, pozostając zarazem tajemnicą, którą odkrywamy do samego końca naszych twórczych praktyk. A teatr wydaje się najpełniejszą praktyką językową: od pierwszego twórczego impulsu do pełni scenicznej realizacji”. Dodają też: „Rozwój człowieka w jego człowieczeństwie dokonuje się głównie poprzez język i w przestrzeniach języka".
"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim ze czterech świętych ewangelistów zebrana a wirszykami spisana przez księdza Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika częstochowskiego", to dzieło niezwykłe. Tekst ów, przywołujący najważniejsze wydarzenie w historii zbawienia, jest jednocześnie cennym zabytkiem naszej literatury i ważnym dokumentem tradycji widowiskowej. Mikołaj wydał swoje dzieło w Krakowie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szesnastego wieku, a więc kilka lat po ukazaniu się (i wystawieniu) Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, najstarszej polskiej tragedii, nawiązującej do osiągnięć dramatu antycznego i stanowiącej emblematyczne wręcz dzieło polskiego renesansu. Tymczasem Historyja wyrasta z tradycji misteryjnej, a więc jednej z dwóch – obok dramatu liturgicznego – wielkich formacji widowiskowych ukształtowanych jeszcze w średniowieczu. Jakkolwiek mamy prawo zakładać, że spektakle misteryjne funkcjonowały na ziemiach polskich już pod koniec wieku czternastego, to tak się złożyło, że właśnie dzieło Mikołaja z Wilkowiecka jest najstarszym z naszych zachowanych misteriów.
Autor Historyji pochodził z rodu szlacheckiego, był człowiekiem wykształconym, należącym do zakonu paulinów, w którym pełnił znaczące funkcje. Przez jakiś czas miał okazję przebywać w Rzymie, gdzie zetknął się z tamtejszymi formami widowiskowymi. Napisana przezeń Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim zaskakuje swoją wielopoziomowością. Wyrasta z kultury średniowiecznej, ale nosi również znamiona epoki, w której powstała. Zamieszczone w niej biblijne czytania poprzedzające poszczególne sceny to wynik potrydenckiej dbałości o dowiedzenie, że prezentowane treści pochodzą z samej Ewangelii, a nie z literatury apokryficznej. Pojawienie się w piekielnej scenie Cerbera to dowód znajomości tradycji antycznej. Z kolei ukazanie w utworze realiów bardziej kojarzących się z renesansowym Krakowem, aniżeli antyczną Jerozolimą, to efekt misteryjnej konwencji, aby świętą historię ukazać jako rozgrywającą się tu i teraz.
Niewątpliwe walory dramatyczne Historyji… sprawiły, że przenosili ją na scenę tacy twórcy, jak Leon Schiller i Kazimierz Dejmek, a w czasach nam bliższych Piotr Cieplak i Piotr Tomaszuk. Jak się jednak wydaje, dzieło Mikołaja z Wilkowiecka otwiera przed kolejnymi inscenizatorami nowe możliwości interpretacyjne, co wynika z wielowarstwowości tego utworu. Dla odbiorcy religijnego inscenizacja misterium może stanowić przeżycie związane ze sferą sakralną. Dla osoby, której bliskie są rodzime tradycje kulturowe, będzie to możliwość kontaktu z żywym zabytkiem. Dla wszystkich zaś – niezwykłą opowieścią, o tym jak życie zwycięża nad śmiercią.
Patryk Kencki, dramaturg
***
Bezpieczne zakupy w Bilety24. W przypadku odwołania wydarzenia, gwarantujemy automatyczny zwrot środków potwierdzony komunikatem wysyłanym na adres e-mail, podany podczas zakupu.
Michał Wójcik - Live Volume 1
7 października 2019 - 19:00
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
296 820teatr
Z głową w chmurach czyli o Żyrafie, która szukała deszczu
6 października 2019 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
16 096teatr
Tribute to...
6 października 2019 - 20:00jest więcej terminów
Hala Globus
ul. Kazimierza Wielkiego 10 Lublin
327 750teatr
Kabaret Moralnego Niepokoju
11 września 2019 - 17:30/20jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
1 541 947teatr
Michał Leja - Bezbek
18 sierpnia 2019 - 19:00
Klub Studencki KAZIK
ul. Nadbystrzycka 40A Lublin
128 208teatr
Bajki Wilde - O Jaskółce, Księciu, Olbrzymie i Niesamowitych Rakietach
23 czerwca 2019 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
20 329teatr
Kabaret Ani Mru Mru - Skurcz!
17 czerwca 2019 - 19:00jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
3 741 369teatr
Andrzej Poniedzielski - wieczór kabaretowy
8 czerwca 2019 - 19:00
Filharmonia im. H. Wieniawskiego
ul. M. Curie-Skłodowskiej 5 Lublin
284 578teatr
Andrzej Poniedzielski
8 czerwca 2019 - 19:00
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublin
937 805teatr
Dziwna Para - C. Żak, A. Barciś, V. Arlak i inni
3 czerwca 2019 - 17:30/20jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
504 770teatr
Dziwna Para
3 czerwca 2019 - 17:30/20jest więcej terminów
Centrum Spotkania Kultur
Plac Teatralny 1 Lublin
732 283teatr
Kozucha Kłamczucha - Muzyczna Bajka Familijna
2 czerwca 2019 - 17:00
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
16 675teatr
Szewczyk Dratewka - bajka do zjedzenia
2 czerwca 2019 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. H.Ch. Andersena w Lublinie
Plac Teatralny 1 Lublin
16 567teatr
Ania z Zielonego Wzgórza
2 czerwca 2019 - 12:00jest więcej terminów
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublinjest więcej miejsc
86 315teatr
Królewskie Opowieści
1 czerwca 2019 - 11:00
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
16 591teatr
Królewna Śnieżka
1 czerwca 2019 - 12:00
Sala Koncertowa Filharmonii Lubelskiej
ul. M.Curie Skłodowskiej 5 Lublin
16 741teatr
Show Szalonych Naukowców
31 maja 2019 - 18:30jest więcej terminów
Centrum Kongresowe UP
ul. Akademicka 15 Lublin
131 490teatr