Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim - Spektakl dla seniorów
- 3 marca 2024, niedziela» 17:00
„Historyji o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" to kooprodukcja Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.
Mikołaj z Wilkowiecka - autor szesnastowiecznego misterium rezurekcyjnego to rówieśnik Szekspira, porównywany z nim też w kontekście rozwoju dramatu i teatru. „Historyja…” to najczęściej wystawiana sztuka do XIX wieku. Utwór doczekał się adaptacji wielu wybitnych twórców polskiego teatru - m.in. Leona Schillera czy Kazimierza Dejmka. Kolejną próbę przeniesienia dramatu na scenę podjęli Jarosław Gajewski – reżyser i Patryk Kencki – dramaturg.
W lubelskiej adaptacji „Historyji …” twórcy łączą różne światy: sacrum i profanum, codzienność z religijnością, to co współczesne, z tym co dawne. To też wyjątkowe spotkanie aktorów teatru repertuarowego z Teatru im. Juliusza Osterwy z aktorami Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. We wspólnej pracy zespół aktorski, budujący spektakl pracował zgodnie z zasadą wzajemności, która jest charakterystyczna dla gardzienickiego stylu.
Ważnym kontekstem przygotowania premiery „Historyji…” jest warstwa językowa, o której autorzy spektaklu mówią: „Język sam przez się wzywa nas do twórczości, pozostając zarazem tajemnicą, którą odkrywamy do samego końca naszych twórczych praktyk. A teatr wydaje się najpełniejszą praktyką językową: od pierwszego twórczego impulsu do pełni scenicznej realizacji”. Dodają też: „Rozwój człowieka w jego człowieczeństwie dokonuje się głównie poprzez język i w przestrzeniach języka".
"Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim ze czterech świętych ewangelistów zebrana a wirszykami spisana przez księdza Mikołaja z Wilkowiecka, zakonnika częstochowskiego", to dzieło niezwykłe. Tekst ów, przywołujący najważniejsze wydarzenie w historii zbawienia, jest jednocześnie cennym zabytkiem naszej literatury i ważnym dokumentem tradycji widowiskowej. Mikołaj wydał swoje dzieło w Krakowie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szesnastego wieku, a więc kilka lat po ukazaniu się (i wystawieniu) Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, najstarszej polskiej tragedii, nawiązującej do osiągnięć dramatu antycznego i stanowiącej emblematyczne wręcz dzieło polskiego renesansu. Tymczasem Historyja wyrasta z tradycji misteryjnej, a więc jednej z dwóch – obok dramatu liturgicznego – wielkich formacji widowiskowych ukształtowanych jeszcze w średniowieczu. Jakkolwiek mamy prawo zakładać, że spektakle misteryjne funkcjonowały na ziemiach polskich już pod koniec wieku czternastego, to tak się złożyło, że właśnie dzieło Mikołaja z Wilkowiecka jest najstarszym z naszych zachowanych misteriów.
Autor Historyji pochodził z rodu szlacheckiego, był człowiekiem wykształconym, należącym do zakonu paulinów, w którym pełnił znaczące funkcje. Przez jakiś czas miał okazję przebywać w Rzymie, gdzie zetknął się z tamtejszymi formami widowiskowymi. Napisana przezeń Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim zaskakuje swoją wielopoziomowością. Wyrasta z kultury średniowiecznej, ale nosi również znamiona epoki, w której powstała. Zamieszczone w niej biblijne czytania poprzedzające poszczególne sceny to wynik potrydenckiej dbałości o dowiedzenie, że prezentowane treści pochodzą z samej Ewangelii, a nie z literatury apokryficznej. Pojawienie się w piekielnej scenie Cerbera to dowód znajomości tradycji antycznej. Z kolei ukazanie w utworze realiów bardziej kojarzących się z renesansowym Krakowem, aniżeli antyczną Jerozolimą, to efekt misteryjnej konwencji, aby świętą historię ukazać jako rozgrywającą się tu i teraz.
Niewątpliwe walory dramatyczne Historyji… sprawiły, że przenosili ją na scenę tacy twórcy, jak Leon Schiller i Kazimierz Dejmek, a w czasach nam bliższych Piotr Cieplak i Piotr Tomaszuk. Jak się jednak wydaje, dzieło Mikołaja z Wilkowiecka otwiera przed kolejnymi inscenizatorami nowe możliwości interpretacyjne, co wynika z wielowarstwowości tego utworu. Dla odbiorcy religijnego inscenizacja misterium może stanowić przeżycie związane ze sferą sakralną. Dla osoby, której bliskie są rodzime tradycje kulturowe, będzie to możliwość kontaktu z żywym zabytkiem. Dla wszystkich zaś – niezwykłą opowieścią, o tym jak życie zwycięża nad śmiercią.
Patryk Kencki, dramaturg
***
Bezpieczne zakupy w Bilety24. W przypadku odwołania wydarzenia, gwarantujemy automatyczny zwrot środków potwierdzony komunikatem wysyłanym na adres e-mail, podany podczas zakupu.
Balladyna
10 marca 2011 - 11:00jest więcej terminów
Teatr im. Juliusza Osterwy
ul. Narutowicza 17 Lublin
24 870teatr
Carmen
5 marca 2011 - 18:00jest więcej terminów
Teatr Muzyczny
ul. Skłodowskiej 5 Lublin
25 060teatr
Tartuffe albo Szalbierz
3 marca 2011 - 11:00jest więcej terminów
Teatr im. Juliusza Osterwy
ul. Narutowicza 17 Lublin
25 093teatr
Piękna i Bestia
27 lutego 2011 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
25 499teatr
Warsztaty twórcze dla licealistów
od: 2 lutego 2011 do: 23 lutego 2011
ACK Chatka Żaka
ul. Radziszewskiego 16 Lublin
26 271teatr
Idziemy po skarb
20 lutego 2011 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
25 588teatr
,,Max Radawski - Moje Realium”
od: 27 stycznia 2011 do: 14 lutego 2011
ACK Chatka Żaka
ul. Radziszewskiego 16 Lublin
40 793teatr
Król Maciuś I
11 lutego 2011 - 10:00, 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
25 870teatr
Teatr Boczny: Monodram M.
5 lutego 2011 - 19:00
ACK Chatka Żaka
ul. Radziszewskiego 16 Lublin
26 931teatr
Przygody Pszczółki Mai
4 lutego 2011 - 10:00, 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
26 233teatr
Fior I i Fior II
27 stycznia 2011 - 19:00
ACK Chatka Żaka
ul. Radziszewskiego 16 Lublin
27 057teatr
Dzikie łabędzie
21 stycznia 2011 - 10:00, 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
26 481teatr
O dwóch krasnoludkach i jednym końcu świata
20 stycznia 2011 - 11:00
Teatr im. Juliusza Osterwy
ul. Narutowicza 17 Lublin
26 617teatr
Jaś i Małgosia
22 grudnia 2010 - 10:00, 12:00
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
26 623teatr
Kiedy króla boli ząb
30 listopada 2010 - 10:00, 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
26 639teatr
Pinokio
28 listopada 2010 - 12:00
Teatr Muzyczny
ul. Skłodowskiej 5 Lublin
27 836teatr
Przygody Sindbada Żeglarza
21 listopada 2010 - 12:00jest więcej terminów
Teatr im. Hansa Christiana Andersena
ul. Dominikańska 1 Lublin
26 894teatr