Podróż przez centrum Europy

Obrazy z podróży palatyna Ottheinricha z Neuburga

Obrazy z podróży palatyna Ottheinricha z Neuburga nad Dunajem przez Pragę do Krakowa i z powrotem przez Wrocław, Berlin, Wittenbergę i Lipsk do Neuburga, odbytej na przełomie lat 1536/37

Ekspozycja zorganizowana przez Niemieckie Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej w Poczdamie - to premierowy pokaz w Polsce około 50 historycznych wedut miast niemieckich, polskich i czeskich. Wystawa pokazywana była w Czechach (Pilzno, Hradec, Nachod, Praga), a po prezentacji w Zielonej Górze będzie eksponowana w Niemczech. Wystawa zawiera 50 obrazów (faksymile) z widokami m. in. takich miast Neuburg nad Dunajem, Plzeň, Nachod, Kłodzko, Otmuchów, Nysa, Biała, Głogówek, Koźle, Ujazd, Bytom, Toszek, Brzeg, Oława, Środa Śląska, Legnica, Polkowice, Będzin-Sławków-Olkusz, Kraków, Opole, Wrocław, Frankfurt nad Odrą, Zeitz, Gera, Hof, Berlin, Leipzig, Wittenberga, Praga.

Obrazy dokumentują nie tylko podróż palatyna Ottheinricha przez księstwa niemieckie, przez ówczesne Czechy, Śląsk i Polskę. Jej historia pokazuje również, jak blisko powiązane były te kraje - poprzez więzy rodzinne i dynastyczne, łączące ich królewskie i książęce rody. Ukazanie na wystawie również tego aspektu wspólnej historii jest sprawą ważną, szczególnie w czasie ponownego jednoczenia się Europy, jak i postępującego rozwoju świadomości regionalnej

Ekspozycja to obrazy z widokami miast, zamków i rezydencji z terenu Czech, Śląska, Polski a także Bawarii, Brandenburgii, Turyngii i Saksonii, które po sekularyzacji klasztoru Ebrach we Frankonii znalazło się w 1803 roku w bibliotece uniwersyteckiej w Würzburgu. Ponieważ nie znajdowały się na nich żadne informacje co do ich autorstwa, oraz czasu i przyczyny ich powstania, pozostały one przez dwieście prawie lat niezauważone i anonimowe.

Od niedawna dopiero wiadomo, że palatynowi, a późniejszemu księciu- elektorowi Ottheinrichowi (1502-1559), zawdzięczamy powstanie 65 najwcześniejszych wizerunków miast, zamków i rezydencji z terenu Europy Środkowej. Mamy w ich przypadku do czynienia z pierwszym, po Kronice świata Hartmana Schedla z roku 1493, cyklem 50 wedut stanowiących pierwszą wizualną dokumentacją książęcej podróży - podróży palatyna Ottheinricha do Krakowa i Berlina odbytej na przełomie lat 1536/37. Te rozmalowane akwarelą rysunki piórkiem trafiły w 1803 roku, po sekularyzacji klasztoru cystersów w Ebrach we Frankonii, do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Würzburgu. Ich naukowe znaczenie, jak i historia ich powstania pozostały przez lata nieznane.

Odkryła je w 1991 roku Angelika Marsch, ekspert w dziedzinie historyczno- topograficznych obrazów miast, szczególnie śląskich. Rozpoznała, że ma do czynienia nie tylko z najstarszymi wizerunkami miast z terenu ówczesnego Księstwa Śląskiego, lecz również znaczących czeskich i niemieckich miast. Jedynie Kraków, Praga, Wrocław, Nysa i Eichstätt zostały wcześniej uwiecznione w "Kronice świata" Hartmanna Schedela z roku 1493.

Kuratorem ekspozycji jest Leszek Kania.

Honorowy patronat nad wystawą objął Marszałek Województwa Lubuskiego Andrzej Bocheński.