Galeria Huta Sztuki Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida

https://okn.edu.pl/galeria-huta-sztuki

Nowa Huta, miasto-symbol, zogniskowała w sobie blaski i cienie powojennej historii Polski. Zbudowana od podstaw w latach 1949-1960 według planów Tadeusza Ptaszyckiego była ściśle związana z kombinatem metalurgicznym – Hutą im. Lenina. Do budowy Nowej Huty z całej Polski ściągali młodzi ludzie, wśród nich byli też artyści: rzeźbiarze, malarze, aktorzy, którzy znaleźli tu swoje miejsce. Tutaj tworzyli, tu splatały się ich życiorysy. Galeria HUTA SZTUKI to opowieść o mieście i ludziach pokazana przede wszystkim za pomocą obrazu, ale również poprzez dźwięk, jako zmaterializowane doświadczenie pokolenia artystów, których połączyła Nowa Huta. Prezentowana ekspozycja obejmuje prace od lat 50. do 70. XX w.: od socrealistycznych obrazów Erwina Czerwenki, takich jak „Robotnicy na budowie Nowej Huty” czy „Namioty junaków”, przez „Panoramę Nowej Huty” autorstwa Witolda Chomicza, po sztukę współczesną. Wyjątkowy jest zbiór prac malarstwa materii, które zyskało popularność w latach 50. XX wieku, zwłaszcza w Belgii, Francji i Hiszpanii, a na krakowskim gruncie reprezentowane było przez Grupę Nowohucką, znaną także jako Grupa 5-ciu. Należeli do niej Danuta Urbanowicz, Witold Urbanowicz, Jerzy Wroński, Julian Jończyk i Janusz Tarabuła. Ich prace charakteryzują się wykorzystywaniem surowych materiałów. Artyści eksperymentowali z fakturą obrazu, tłoczyli reliefy, w grubej warstwie farby zatapiali piasek, cement, do obrazu wklejali przedmioty z drewna, tkaniny, zardzewiałe blachy. Tworzyli piękne, choć szare, smutne obrazy; uważali bowiem, że sztuka nie powinna być tylko estetyczną doskonałością. Malarstwo materii odzwierciedlało rzeczywistość, było bliskie temu, co widzieli dookoła. Ich prace wyrażały stan ducha pokolenia ludzi, którzy przeżyli wojnę. Grupa Nowohucka, choć uważana za jedno z ważniejszych krakowskich ugrupowań okresu "odwilży", nie miała niestety do tej pory stałego miejsca ekspozycji.

Na wystawie można również zobaczyć kilkadziesiąt prac artystów ze środowiska plastyków Nowej Huty, między innymi Mariana Kruczka, Eugeniusza Muchy, Walentego Gabrysiaka, Janusza Trzebiatowskiego, Józefa Szajny czy Lucjana Mianowskiego, a także należących do najwybitniejszych przedstawicieli grafiki artystycznej lat 60. Jerzego Panka czy Stanisława Wójtowicza.

Huta Sztuki nawiązuje do pierwszej Galerii „RYTM” działającej przy Zakładowym Domu Kultury w latach 60. i 70. XX w., w której organizowano cykliczne wystawy „Plastycy Nowej Huty” – obecnie znajduje się tam biblioteka Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida. Reprezentantem artystycznego środowiska Galerii „RYTM” w latach 1969-1979 było Stowarzyszenie Twórcze „Grupa Nowa Huta”.

Nowa Galeria pełni zarówno funkcje wystawienniczą jak i edukacyjną. Organizowane są warsztaty, wykłady, spotkania i dyskusje na tematy związane ze sztuką i kulturą. Jest częścią Ośrodka Kultury im C. K. Norwida – dawnego Zakładowego Domu Kultury.