Nikt nic nie wie… Franz Kafka i czeska muzyka

„Nikt nic nie wie, czeski film” ‒ to powiedzenie od lat funkcjonuje w potocznej polszczyźnie. Ale czy wiemy coś o współczesnej czeskiej muzyce? Czy ma ona coś wspólnego z tradycją groteski i absurdu, tak charakterystyczną dla czeskiej literatury oraz filmu?

Wszyscy znamy i cenimy czarny czeski humor, kinowe fabuły skąpane w oparach absurdu ‒ tradycję sięgającą wstecz do literackich zdobyczy praskiego modernizmu i świata groteskowej deformacji znanego z dzieł Franza Kafki. Humorystyczna celebracja życia codziennego charakterystyczna dla pisarstwa Bohumila Hrabala, szkoła nowego kina czeskiego Jiříego Menzla, melancholijne komedie Petra Zelenki i Davida Ondříčka ‒ nie sposób przejść obojętnie obok dorobku czeskiej literatury oraz kinematografii, stanowiących istotną część kulturowego krajobrazu Europy minionego stulecia. Czy czeska muzyka nawiązuje do tradycji czeskiego kina i literatury? Odpowiedzi na to pytanie Sinfonietta Cracovia szukać będzie już 27 maja, w ramach eksperymentalnego cyklu Muzyka bez poklasku, prezentującego najbardziej wyjątkowe XX-wieczne języki muzycznego wyrazu.

Gościem krakowskiej orkiestry, mającym za zadanie wprowadzić słuchaczy w arkana czeskiej muzyki współczesnej, będzie Kryštof Mařatka ‒ cieszący się międzynarodowym uznaniem praski kompozytor, dyrygent, pianista i reżyser, laureat Grand Prix VI Międzynarodowego Konkursu Indywidualności Muzycznych im. Aleksandra Tansmana w Łodzi. Na scenie towarzyszyć będzie Mařatce jego małżonka, znakomita francuska altowiolistka Karine Lethiec ‒ członkini Lethiec Trio, znanego krakowskiej publiczności za sprawą zeszłorocznego występu na Sinfonietta Festival. Usłyszymy również Piotra Sałajczyka ‒ doskonałego polskiego pianistę nominowanego do nagrody Paszport Polityki 2017 za „za wrażliwość i inteligencję, z którymi podchodzi do zapominanego na naszych estradach repertuaru”.

„Klatka poszła szukać ptaka” ‒ miał zanotować Franz Kafka w manuskrypcie Aforyzmów z Zürau, przypadkowo odkrytym po śmierci pisarza przez Roberto Calasso w oksfordzkiej Bodleian Library. Kafkowska „bezwyjściowość” znalazła w tych zapiskach najpełniejszy wyraz; 109 aforyzmów wydanych w roku 1931 przez Maxa Broda stanowi fascynującą glossę do prozy autora Procesu, rzucając nowe światło na jego estetyczny i filozoficzny światopogląd. Dzieło to stanowi literacką inspirację nieprezentowanego dotychczas publiczności utworu In front of the hungry cage (Przed głodną klatką) autorstwa Mařatki, będącego muzyczną transpozycją Kafkowskich anty-sentencji. Usłyszymy również jego Astrophonię na altówkę, fortepian i smyczki oraz Squeaking Winds na 10 instrumentów smyczkowych Czecha Martina Smolki. Wieczór uświetni światowa premiera Sinfonietty nr 2 Polonia Macieja Bałenkowskiego, kompozytora-rezydenta Sinfonietty oraz laureata I Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego Sinfonietta per Sinfonietta organizowanego przez krakowską orkiestrę. Czy najnowszy utwór zdolnego Polaka wstrzeli się w stylistykę czeskiej myśli kompozytorskiej? Czy i tym razem ‒ zgodnie z założeniami cyklu ‒ słuchaczom uda się powstrzymać od oklasków? Przekonajcie się Państwo sami: już 27 maja 2018 r., o godz. 18:00, w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK.

27 V 2018 | godz. 18:00

WYKONAWCY:
Kryštof Mařatka ‒ dyrygent/fortepian
Karine Lethiec ‒ altówka
Piotr Sałajczyk ‒ fortepian
Jakub Kosiniak ‒ recytator
Sinfonietta Cracovia

PROGRAM:
Maciej Bałenkowski ‒ Sinfonietta nr 2 Polonia na smyczki (światowa premiera)
Martin Smolka ‒ Squaking Winds na 10 instrumentów smyczkowych
Kryštof Mařatka ‒ In front of the hungry cage na fortepian i recytatora (światowa premiera)
Kryštof Mařatka ‒ Astrophonia na altówkę, fortepian i smyczki