REMANENTY

Wystawa Jerzego Dudy-Gracza

Wernisaż: 8 grudnia 2006 r.

Muzeum Narodowe w Krakowie, Fundacja Książąt Czartoryskich i Fundacja Conspero zapraszają na wystawę Jerzego Dudy-Gracza - REMANENTY, monograficzną prezentację wybranych prac z całości dorobku twórczego malarza.

Kuratorem projektu będzie Agata Duda-Gracz, a zrealizowany zostanie we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawa potrwa do 28 stycznia 2007 roku.

Ekspozycja obejmuje obrazy olejne, grafiki, akwarele i rysunki z różnych cykli tematycznych m.in.: DOM, BESTIARIUM, ZAPISKI HISTORYCZNE, STUDIUM PRZEMIJANIA, FASCYNACJE, SACRUM-PROFANUM, CHOROBA NA POLSKĘ.

Jerzy Duda-Gracz określany jako wnikliwy satyryk o ostrym programie publicystyczno-moralizatorskim tworzył sceny rodzajowe oparte na tradycji malarskiego surrealizmu i ekspresjonizmu. Mówił, że: maluję świat, który odchodzi, umiera, gdzie więcej jest snu, zdarzeń z dzieciństwa, świat w pejzażu przedindustrialnym. Świat, w którym [...] nie ma drutów telefonicznych, kabli, anten satelitarnych, samochodów, samolotów – tego wszystkiego, co zaprowadzi człowieka z powrotem na drzewo, jeżeli nadal będzie się tak intensywnie rozwijał pod tym względem. Maluję to, co mi w duszy gra; im bardziej człowiek pierniczeje, tym lepiej wie, że odchodzi, a z nim cały ten świat. Z upływem czasu rodzi się czułość i tęsknota za tym, co bezpowrotne.

Malarstwo Jerzego Dudy-Gracza zawsze budziło u widzów silne emocje. W swoich obrazach za pomocą postaci ludzkich o karykaturalnie zdeformowanych ciałach oraz powszechnie czytelnych symboli obnażał i wytykał swoim rodakom wady. Wśród nich głupotę, nietolerancję, zakłamanie, chamstwo, lenistwo, ślepą fascynację pieniądzem i kulturą amerykańską. Krzysztof Teodor Toeplitz pisał o malarstwie Dudy-Gracza, że to świat głęboko tragiczny, świat, w którym człowiek nie potrafi znaleźć wewnętrznej harmonii i godnego miejsca.

Jerzy Duda Gracz (1941-2004) – malarz, rysownik, scenograf, publicysta, profesor sztuk plastycznych. Urodził się 20 marca 1941 roku w Częstochowie. Zmarł 5 listopada 2004 roku w Łagowie. W 1968 roku ukończył Wydział Grafiki filii Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Tam też wykładał do 1982, a w latach 1992-2001 w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Aż do śmierci, pracował na stanowisku profesora na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

Miał 168 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, m.in. w: Berlinie, Londynie, Budapeszcie, Paryżu, Moskwie, Rzymie, Wiedniu, Sztokholmie, Florencji, Bratysławie, Sofii, Düsseldorfie, Chicago, Delhi, Oldenburgu, Monachium, Lipsku, Nowym Jorku. Uczestniczył w 359 wystawach krajowych, zagranicznych i międzynarodowych prezentujących sztukę polską, m.in. w: Tokio, Wiedniu, Kolonii, Malmöe, Paryżu, Sztokholmie, Hamburgu, Ostrawie, Halle, Dortmundzie, Brukseli, Arnhem, Londynie, Rotterdamie, Rzymie, Salzburgu, Utrechcie, Sewilli, Monachium.

Ważne wystawy: Kultura ludowa. Kultura narodowa Zachęta, Warszawa (1978); 'Polaków portret własny" Muzeum Narodowe w Krakowie (1979); Malarstwo polskie XX wieku Muzeum Narodowe w Krakowie (1984); Życie ludzi – los Ziemi Zachęta, Warszawa (1986); Miasto i ludzie w sztuce współczesnej Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (1999); Osobni Muzeum Śląskie, Katowice (2000); Nowy Ruch Polonaise Galeria Espace Cadin, Paryż (1974); '41. Międzynarodowe Biennale Sztuki" Wenecja (1984); 20. i 21. Międzynarodowe Targi Sztuki, Kolonia (1986, 1987); Wystawa Światowa 'EXPO 92 Sewilla (1992); 'Sztuka z Polski" Krefeld (1998).

Cykle malarskie: Motywy i portrety polskie (1968-1979); Motywy, tańce, dialogi polskie (1980-1983); Obrazy jurajskie (1984-1986); Obrazy arystokratyczno-historyczne (1985-1991); Pejzaże polskie i Obrazy prowincjonalno-gminne (od 1986).

Największe realizacje: Przemienienie – plafon w kościele p.w. Przemienienia Pańskiego w Toporowie (1995); Golgota Jasnogórska, klasztor o.o. Paulinów w Częstochowie (2000/2001); Chopinowi (1999-2003).

Realizacje scenograficzne: Filomena Marturano, reż. M. Pawlicki, Teatr Śląski w Katowicach (1981); Gra o Każdym, reż. A. Dziuk, Stary Teatr w Krakowie (1984); Carmen, reż. M. Fołtyn, Państwowa Opera Śląska w Bytomiu (1988); Pokusa, reż. A. Dziuk, Teatr S. I. Witkiewicza w Zakopanem (1993); Don Giovanni, reż. W. Ochman, Państwowa Opera Śląska w Bytomiu (1999); Grześkowiak, reż. L. Adamik, Centrum Sztuki Impart we Wrocławiu (2000); Kaligula, reż. A. Duda-Gracz, Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie (2003).

Prace w zbiorach krajowych, m.in. w Muzeach Narodowych: Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk; Muzeum Sztuki – Łódź, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius – Kraków, Muzeum Ziemi PAN – Warszawa, Centrum Scenografii Polskiej – Katowice, Muzeum Karykatury – Warszawa, Muzeum Archidiecezjalne – Częstochowa; Muzea Okręgowe i Miejskie: Katowice, Wałbrzych, Częstochowa, Gliwice, Opole, Słupsk, Olsztyn, Łódź, Bydgoszcz, Toruń, Radom, Bytom, Zabrze, Chełm, Chorzów; galerie sztuki współczesnej, m.in.: Opole, Słupsk, Kielce, Łódź, Warszawa, Kraków, Wrocław, Sieradz, Katowice, Gorzów Wielkopolski, Olsztyn.

Prace w zbiorach zagranicznych, m.in.: Muzeum Uffizi – Florencja, Muzeum Watykańskie, Muzeum im. A. Puszkina – Moskwa, Muzeum Miejskie – Gandawa, Muzeum Fundacji Bawag – Wiedeń, Muzeum Miejskie – Oldenburg oraz w galeriach i kolekcjach sztuki współczesnej: Belgia, Czechy, Dania, Francja, Holandia, Izrael, Japonia, Kanada, Meksyk, Norwegia, Rosja, Szwecja, Szwajcaria, USA, Wenezuela, Wielka Brytania, Włochy, Węgry.

Kolekcje prywatne m.in.: Wiesława Ochmana, Wojciecha Fibaka, Krafta Alexandra Prinz zu Hohenlohe.