13 GRUDNIA 2006 - GALERIA ŻYWA

Prezentacja obrazu POLONIA 1981

Leszka Sobockiego

1. grudnia 2006 roku mija 25. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego, który przerwał kilkunastomiesięczny okres względnie swobodnej działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność założonego w sierpniu 1980 roku, po fali strajków, która objęła cały kraj. 13 grudnia zamknął gwałtownie czas nadziei Polaków na możliwość reform ustroju socjalistycznego, nadziei na rozwój demokracji i poprawę sytuacji ekonomicznej w kraju. Na ulicach wszystkich polskich miast pojawiły się czołgi, wozy opancerzone, patrole wojska, ZOMO i Milicji Obywatelskiej. Rozpoczęły się internowania i represje działaczy związkowych, przerwano połączenia telefoniczne, wprowadzono godzinę policyjną i zakaz poruszania się własnymi środkami lokomocji. Strajk przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego rozpoczęli górnicy z kopalni węgla kamiennego Wujek w Katowicach. 16 grudnia, w czasie brutalnej pacyfikacji załogi kopalni przeprowadzonej siłami milicji i wojska, w wyniku strzałów oddziału ZOMO zginęło 9 górników, a 21 zostało rannych. Nikt nigdy nie policzył innych ofiar pierwszych dni stanu wojennego – chorych, którym karetki pogotowia nie mogły udzielić pomocy.
2. grudnia 2006 roku w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku, w ramach programu GALERIA ŻYWA zaprezentowany zostanie obraz Leszka Sobockiego Polonia 1981, pozyskany specjalnie na tę prezentację ze zbiorów prywatnych. Autor dzieła (ur. 1934) jest artystą związanym z Krakowem, członkiem założonej w roku 1966 grupy Wprost, której sztuka, silnie zaangażowana politycznie, odsłaniała patologie życia społecznego i politycznego PRL-u.

Polonia 1981 to obraz, którego inspiracji należy szukać w dziele Jana Matejki Zakuwana Polska, znajdującym się w stałej ekspozycji Muzeum Książąt Czartoryskich, Oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. Matejko stworzył w nim alegorię Ojczyzny po przegranym powstaniu styczniowym, gdy na ziemiach zaboru rosyjskiego i terenach zabranych przez Rosję rozpoczął się okres terroru i politycznych represji. Polonia Sobockiego – zrezygnowana, młoda kobieta z rękami skrępowanymi czerwoną wstążką – symbolem socjalistycznego zniewolenia – to figura nieszczęsnego losu Ojczyzny, w której władza wystąpiła zbrojnie przeciw własnym obywatelom.