Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zaprasza do oglądania wystawy „W drodze do niepodległości II” na dziedzińcu Zamku Żupnego w Wieliczce. W tym roku przypada 40. rocznica powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, dlatego poświęcono historii tego ruchu społecznego wiele uwagi na ekspozycji.

Wystawa jako całość opowiada o wydarzeniach, które miały miejsce w okresie od 1945 do 1993 roku, a więc od zakończenia II wojny światowej i zajęcia terenów Polski przez armię czerwoną po wyjazd ostatnich jej jednostek w 1993 roku. Pokazuje złożoność i wielowątkowość dążeń polskiego społeczeństwa do uzyskania niepodległości i możliwości samostanowienia o swoim bycie. Przedstawione zostały następujące problemy: międzynarodowe tło polityczne, zwłaszcza okresu Zimnej wojny, działania zbrojnego podziemia, sytuacja polskiej emigracji, zrywy niepodległościowe z lat ’56, ’68, ’70, ’76, ’80, rola kościoła, różne drogi opozycji z lat 70. i 80. - aż wreszcie wydarzenia przełomu lat 80. i 90., które doprowadziły do powstania największego w dziejach Polski ruchu społecznego, jakim była „Solidarność”, upadku komunistycznego bloku ZSRR i wycofania wojsk radzieckich z Polski. Nie pomija też problemów, które podzieliły polską opozycję po pierwszych, wolnych wyborach w 1991 r.

Ekspozycja kreśli również ciekawie tło ekonomiczno-polityczne, które przyczyniło się do powstania Solidarności. W jednym z komentarzy czytamy: Załamanie gospodarki, pogarszające się zaopatrzenie, kłopoty ze spłatą kredytów zaciągniętych w państwach zachodnich, oraz „zima stulecia”, która na początku 1979 r. sparaliżowała kraj – obnażyły słabość systemu komunistycznego w PRL i wpłynęły na powstanie największego w dziejach Polski ruchu społecznego, jakim była „Solidarność”. Istotne znaczenie miał też wybór metropolity krakowskiego, kardynała Karola Wojtyły na papieża (16 października 1978 r.) i pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski (czerwiec 1979 r.), która dała Polakom poczucie jedności i siły. Latem 1980 r. wybuchła niespotykana wcześniej fala strajków, które doprowadziły do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Na jego czele stanął Lech Wałęsa. Wkrótce przystąpiło do niego blisko 10 milionów Polaków, ludzi różnych zawodów: robotnicy, inteligencja, pracownicy służby zdrowia, rzemieślnicy (dr Cecylia Kuta). Ta najnowsza historia Polski - dla wielu rodzin tragiczna - doprowadziła do upragnionej wolności. Od Polaków zależy jak długo będą się nią cieszyć.

Ekspozycja „W drodze do niepodległości II” jest dziewiątą z historycznego cyklu „Wybrane zagadnienia z historii Polski”. Komentarze zostały przygotowane w pięciu wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej, rosyjskiej oraz hiszpańskiej tak by jak najwięcej osób mogło się z nimi zapoznać. Na dziedzińcu Zamku Żupnego można ją oglądać do końca października 2020 r. Muzeum może zaprezentować też wystawy z historycznego cyklu nieodpłatnie w instytucjach, które zechcą przybliżać innym polską historię.

Koncepcja wystawy: Jan Godłowski

Autorzy ekspozycji: dr Cecylia Kuta, dr Monika Komaniecka-Łyp i dr hab. Mariusz Krzysztofiński

Opracowanie graficzne: Alicja Duda

Organizator: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

Partnerzy: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Europejskie Centrum Solidarności i Wojskowe Biuro Historyczne 6 fotografii pochodzi z zasobu Radia Wolna Europa - RFE/RL, Inc. (1201, Connecticut Avenue NW, Washington, DC 20036 USA, www.rferl.org