Wystawa The Sword-Swallowing Toad przekształci siedzibę Austriackiego Forum Kultury w Warszawie w futurystyczny kosmos i stanie się pretekstem do eksploracji nowych wizji przyszłości. Dialog między dwiema postawami artystycznymi, które dzieli pół wieku, ujawnia niezmienność i konieczność reprezentowanych przez nie treści. Wystawa jest swoistym, fascynującym połączeniem sztuki, polityki, nauki, technologii z popkulturowymi fantazjami przyszłości.

Kuratorka: Kristina Schrei

Marianne Vlaschits (ur. 1983, Wiedeń) tworzy instalacje, które zdają się zagarniać przestrzeń wystawy. Jej prace są figuratywne, a narracja stanowi ich centralny element. Na wystawie The Sword Swallowing Toad nawiązuje do patriarchalnego sposobu myślenia o świecie i umieszcza je w nowym kontekście. Artystka wyobraża sobie inne niż dotychczasowe zależności społeczno-polityczne, także te wynikające z polityki siły.

Estetyka prac i dramaturgia opowiadań czerpią z popkulturowych wzorców science fiction, budując futurystyczną realność, która wydaje się być bardzo odległa od naszej rzeczywistości.

Artystyczną wizję przyszłości, jaką roztacza Marianne Vlaschits, dopełnia na wystawie pozycja historyczna: prace artystki Zofii Rydet (1911 Stanisławów – 1997 Gliwice). Cykl Mój świat uczuć i wyobraźni powstały w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku przedstawia w poetyckich fotomontażach pejzaże fantastyczne, miejsca surrealne. Postaci ludzkie – często ciała kobiece albo manekiny, jako ich idealizacje – pojawiają się w nich sporadycznie. Przeważają puste płaszczyzny, bezkresne przestrzenie wyglądające na opuszczone, toteż nieodłączną cechą tych obrazów jest utajone zagrożenie, wskazujące na niepewność egzystencji ludzkości.

Zarówno Vlaschits, współczesna artystka multimedialna, jak i Rydet w swojej historycznej już twórczości fotograficznej kreślą scenariusze mieszczące się między utopią a dystopią. Zestawienie współczesnej instalacji artystycznej z cyklem prac z lat siedemdziesiątych nie tylko pozwala dokonywać porównań estetycznych, lecz także ujawnia polityczne, społeczne i popkulturowe paralele między obu dekadami, z których pochodzą wystawiane prace. Zimna wojna, afera Watergate, pojawienie się organizacji ochrony środowiska etc. kazały myśleć o świecie, w którym nic nie jest pewne. Dzisiaj to przede wszystkim fake news, akty terroru i konieczność zawierania porozumień klimatycznych, by wymienić tylko kilka przykładów, budzą podobne uczucie zagrożenia. Jak w latach siedemdziesiątych, tak i dzisiaj coraz częściej za wentyl w opracowywaniu i przepracowywaniu tych tematów służy science fiction. Vlaschits i Rydet obie posługują się tym genre’em, ale wyostrzają przy tym feministyczno-krytyczne spojrzenie na istniejące modele społeczeństwa.

Dialog dwóch artystek – z dystansu czasowego wynoszącego bądź, co bądź prawie pół wieku – ujawnia wciąż tę samą naglącą aktualność poruszanych przez nie treści.