Witaj Turcjo !
Witaj Turcjo !
- od: 28 listopada 2005, poniedziałekdo: 15 stycznia 2006, niedziela
Współczesna karykatura turecka
Na wystawie zobaczymy blisko 190 karykatur i rysunków satyrycznych autorstwa 44 artystów.
Karykatura turecka, podobnie jak to miało miejsce w innych krajach Europy i świata, powstawała i rozwijała się wraz z wrastającą rolą prasy
codziennej i periodycznej w pierwszej połowie XIX w. Po niespełna 40 latach
od chwili wydania pierwszej gazety tureckiej Takim-i Vekayi
, powstał w Turcji tygodnik satyryczny - Diyojen
. W czasopiśmie tym obok satyrycznych
tekstów literackich i publicystycznych pojawiły się też liczne karykatury
– z reguły niestety anonimowe. Słusznie więc rok 1870, w którym wydano
pierwszy numer tego tygodnika, uznawany jest za datę powstania nowożytnej
karykatury tureckiej.
Karykatury z okresu I Konstytucji, to w większości: dowcipy, wiersze i podkreślające ich charakter rysunki satyryczne. Wśród licznych autorów tego okresu można wyróżnić takie nazwiska jak np.: K. Opçanadassis, Nişan G, Berberyan oraz Riza. W roku 1908 wraz z ogłoszeniem II Konstytucji tureckiej powstałe zmiany polityczne przyniosły znaczne ożywienie działalności prasy, w tym również czasopiśmiennictwa satyrycznego.
Szczególne znaczenie miały tygodniki Kalem
i Cem
, których czołowym
rysownikiem był Camil Cem, uważany powszechnie za twórcę
współczesnej karykatury politycznej i portretowej w Turcji.
Wraz z proklamowaniem Republiki Tureckiej w roku 1923 karykatura prasowa
współuczestniczyła w wysiłkach tworzeniu nowego państwa i kształtowaniu
nowego społeczeństwa republikańskiego. Stało się to głównie za sprawą
dwóch artystów - Cemala Nadira Gülera i Ramiza Gökçe. Dzięki nim rysunek
satyryczny został szeroko spopularyzowany i stał się ulubionym wręcz
gatunkiem artystycznym, szczególnie wśród młodego pokolenia. W latach tych
czołową rolę w popularyzacji i promowaniu nowych trendów artystycznych w karykaturze tureckiej odegrał tygodnik satyryczny Akbaba
(Sęp) wydawany
przez Yusufa Zija Ortaça. Szczególnie znaczącymi karykaturzystami tego
tygodnika byli: Kozmo Togo, Salih Erimez i Münif Fehim.
Po II wojnie światowej Turcja przeszła na system wielopartyjny i wraz z wynikającymi z tego faktu swobodami społecznymi, także satyra znacząco
zmieniła swe oblicze. Najważniejszym tytułem prasowym inicjującym nowy
styl
było czasopismo satyryczne Marko Pasa
wydawane przez Sabahattina
Alego i Aziz Nesina, a opatrzone w większości rysunkami Mustafy
Uykusuza.
W latach 50-tych XX w. nowe pokolenie artystów wniosło do sztuki karykatury świeże spojrzenie i rozwinęło satyrę rysunkową nie opartą już na słowie pisanym. Grupa ta tworząca nowoczesną estetykę karykatury była jednocześnie głęboko zaangażowana w bieżące problemy społeczne, lokalne i międzynarodowe. Rozpowszechniali oni nowe spojrzenie na karykaturę nie tylko poprzez rysunki, ale także poprzez teksty publicystyczne organizacje wystaw, odczyty i działalność edytorską.
Utworzone w latach 70-tych ubiegłego wieku Stowarzyszenie Karykaturzystów
Tureckich wraz z zainicjowanym przez nie wtedy Międzynarodowym Konkursem
Karykatury im. Nesretti Hocy, poprzez wspólne wystawy, katalogi i inne
publikacje walnie przyczyniło się do wychowania pokolenia młodych
artystów. W okresie tym młodzi karykaturzyści skupieni wokół tygodnika
satyrycznego Girgir
tworzyli aktualną satyrę opartą na dowcipie tekstowym
wyśmiewającą konkretne osoby i sytuacje tak jak np. te, które powstawały
podczas nie zawsze planowego rozwoju miast tureckich.
Po roku 1980 zmiany wartości ujawniające się w życiu i myśleniu społeczeństwa tureckiego znalazły swój żywy komentarz zarówno w humorze tekstowo-rysunkowym, jak tez tzw. czystym (beztekstowym) rysunku. Celowali w tym szczególnie i celują nadal tacy artyści jak np.: İsmail Gülgeç, Kamil Masaraci, Salih Memecan, Semih Poroy i wielu jeszcze innych.
Aktualnie w karykaturze tureckiej wyważone są dwa nurty tematyczne: lokalno
- etniczny, komentujący w żartobliwy sposób zalety i przywary
społeczeństwa z silnym nawiązaniem do przeszłości naszego Narodu i Państwa oraz uniwersalny, zrozumiały dla wszystkich odbiorców niezależnie
od ich wieku i narodowości. I taki też dwutorowy charakter ma wystawa
prezentowana w Muzeum Karykatury w Warszawie. Wśród wielotematycznych
rysunków pewną dominację stanowią prace pochodzące z dwóch wewnętrznych
konkursów – Kino i Film
oraz Japonia w oczach Turków
.
DYSKUSJA. INNE SPOSOBY OPOWIADANIA HISTORII
6 marca 2023 - 18:30
Instytut Cervantesa
u. Nowogrodzka 22 Warszawa
56 249sztuka
Wieczór z Fotografią Klasyczną
3 marca 2023 - 19:00
Pracownia Fotograficzna Pozytywny-Negatyw
Marszałkowska 27/35 Warszawa
6 057sztuka
Wernisaż wystawy: Joanna Róg-Ociepka / Żona Lota
3 lutego 2023 - 19:00
Galeria Elektra
Dobra 31 Warszawa
4 342sztuka
Malarstwo. Mariusz Ołowski
od: 11 lutego 2023 do: 28 lutego 2023
Centrum Praskie Koneser
Plac Konesera 2 Warszawa
9 791sztuka
Ferie zimowe z LEGO: Przez śnieg i lód
od: 20 lutego 2023 do: 24 lutego 2023
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
9 949sztuka
Wystawa: Malarstwo. Andrzej Brych
12 lutego 2023 - 17:00
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
7 531sztuka
Powstanie Styczniowe. Droga do niepodległości
od: 12 stycznia 2023 do: 12 lutego 2023
Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury
Krakowskie Przedmieście 15 Warszawa
12 360sztuka
Wernisaż wystawy / Anna Lidke [KRAJ]OBRAZ
9 lutego 2023 - 19:00
Żywa Galeria przy ArtBistro Stalowa52
Stalowa 52 Warszawa
6 119sztuka
WARSZAWA POD LUPĄ "Od stóp do głów. Anatomia Miasta" wykład Hanny Dzielińskiej
6 lutego 2023 - 18:00
Warszawskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki
Morskie Oko 2 Warszawa
7 303sztuka
Wernisaż wystawy: Chris Hernandez / F O R M O W A N I E /
25 stycznia 2023 - 19:00
Galeria Elektra
Dobra 31 Warszawa
7 762sztuka
WARSZAWA POD LUPĄ "Polskie drogi cz.2" - wykład Hanny Dzielińskiej
23 stycznia 2023 - 18:00
Warszawskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki
Morskie Oko 2 Warszawa
6 839sztuka
Tkacki upcykling - utkaj elegancką makatkę ze starych ubrań
14 stycznia 2023 - 13:00
Wolskie Centrum Kultury - Współdzielnik
Górczewska 124 Warszawa
7 078sztuka
Ekomajsternia
12 stycznia 2023 - 12:00
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
7 839sztuka
Wernisaż wystawy / Marcin Niewęgłowski "MATTER OF NO TIME"
11 stycznia 2023 - 19:00
Żywa Galeria przy ArtBistro Stalowa52
Stalowa 52 Warszawa
6 317sztuka
51. Wystawa Malarstwa, Rysunku, Grafiki i Tkaniny Artystycznej Architektów RZEKA W MIEŚCIE
od: 30 maja 2020 do: 11 stycznia 2023
Pałac Zamoyskich OW SARP
Foksal 2 Warszawa
142 711sztuka
SPOTKANIE CZASÓW Janusz Bogucki - gwasz, rysunek; Michał Bogucki - malarstwo
od: 1 grudnia 2022 do: 8 stycznia 2023
Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
ul. Dziekania 1 00-279 Warszawa Warszawa
13 389sztuka
Wirtualna Wystawa Twórczości Architektów "BEZ MASKI"
od: 15 października 2020 do: 2 stycznia 2023
Pałac Zamoyskich OW SARP
Foksal 2 Warszawa
158 803sztuka