Witaj Turcjo !
Witaj Turcjo !
- od: 28 listopada 2005, poniedziałekdo: 15 stycznia 2006, niedziela
Współczesna karykatura turecka
Na wystawie zobaczymy blisko 190 karykatur i rysunków satyrycznych autorstwa 44 artystów.
Karykatura turecka, podobnie jak to miało miejsce w innych krajach Europy i świata, powstawała i rozwijała się wraz z wrastającą rolą prasy
codziennej i periodycznej w pierwszej połowie XIX w. Po niespełna 40 latach
od chwili wydania pierwszej gazety tureckiej Takim-i Vekayi
, powstał w Turcji tygodnik satyryczny - Diyojen
. W czasopiśmie tym obok satyrycznych
tekstów literackich i publicystycznych pojawiły się też liczne karykatury
– z reguły niestety anonimowe. Słusznie więc rok 1870, w którym wydano
pierwszy numer tego tygodnika, uznawany jest za datę powstania nowożytnej
karykatury tureckiej.
Karykatury z okresu I Konstytucji, to w większości: dowcipy, wiersze i podkreślające ich charakter rysunki satyryczne. Wśród licznych autorów tego okresu można wyróżnić takie nazwiska jak np.: K. Opçanadassis, Nişan G, Berberyan oraz Riza. W roku 1908 wraz z ogłoszeniem II Konstytucji tureckiej powstałe zmiany polityczne przyniosły znaczne ożywienie działalności prasy, w tym również czasopiśmiennictwa satyrycznego.
Szczególne znaczenie miały tygodniki Kalem
i Cem
, których czołowym
rysownikiem był Camil Cem, uważany powszechnie za twórcę
współczesnej karykatury politycznej i portretowej w Turcji.
Wraz z proklamowaniem Republiki Tureckiej w roku 1923 karykatura prasowa
współuczestniczyła w wysiłkach tworzeniu nowego państwa i kształtowaniu
nowego społeczeństwa republikańskiego. Stało się to głównie za sprawą
dwóch artystów - Cemala Nadira Gülera i Ramiza Gökçe. Dzięki nim rysunek
satyryczny został szeroko spopularyzowany i stał się ulubionym wręcz
gatunkiem artystycznym, szczególnie wśród młodego pokolenia. W latach tych
czołową rolę w popularyzacji i promowaniu nowych trendów artystycznych w karykaturze tureckiej odegrał tygodnik satyryczny Akbaba
(Sęp) wydawany
przez Yusufa Zija Ortaça. Szczególnie znaczącymi karykaturzystami tego
tygodnika byli: Kozmo Togo, Salih Erimez i Münif Fehim.
Po II wojnie światowej Turcja przeszła na system wielopartyjny i wraz z wynikającymi z tego faktu swobodami społecznymi, także satyra znacząco
zmieniła swe oblicze. Najważniejszym tytułem prasowym inicjującym nowy
styl
było czasopismo satyryczne Marko Pasa
wydawane przez Sabahattina
Alego i Aziz Nesina, a opatrzone w większości rysunkami Mustafy
Uykusuza.
W latach 50-tych XX w. nowe pokolenie artystów wniosło do sztuki karykatury świeże spojrzenie i rozwinęło satyrę rysunkową nie opartą już na słowie pisanym. Grupa ta tworząca nowoczesną estetykę karykatury była jednocześnie głęboko zaangażowana w bieżące problemy społeczne, lokalne i międzynarodowe. Rozpowszechniali oni nowe spojrzenie na karykaturę nie tylko poprzez rysunki, ale także poprzez teksty publicystyczne organizacje wystaw, odczyty i działalność edytorską.
Utworzone w latach 70-tych ubiegłego wieku Stowarzyszenie Karykaturzystów
Tureckich wraz z zainicjowanym przez nie wtedy Międzynarodowym Konkursem
Karykatury im. Nesretti Hocy, poprzez wspólne wystawy, katalogi i inne
publikacje walnie przyczyniło się do wychowania pokolenia młodych
artystów. W okresie tym młodzi karykaturzyści skupieni wokół tygodnika
satyrycznego Girgir
tworzyli aktualną satyrę opartą na dowcipie tekstowym
wyśmiewającą konkretne osoby i sytuacje tak jak np. te, które powstawały
podczas nie zawsze planowego rozwoju miast tureckich.
Po roku 1980 zmiany wartości ujawniające się w życiu i myśleniu społeczeństwa tureckiego znalazły swój żywy komentarz zarówno w humorze tekstowo-rysunkowym, jak tez tzw. czystym (beztekstowym) rysunku. Celowali w tym szczególnie i celują nadal tacy artyści jak np.: İsmail Gülgeç, Kamil Masaraci, Salih Memecan, Semih Poroy i wielu jeszcze innych.
Aktualnie w karykaturze tureckiej wyważone są dwa nurty tematyczne: lokalno
- etniczny, komentujący w żartobliwy sposób zalety i przywary
społeczeństwa z silnym nawiązaniem do przeszłości naszego Narodu i Państwa oraz uniwersalny, zrozumiały dla wszystkich odbiorców niezależnie
od ich wieku i narodowości. I taki też dwutorowy charakter ma wystawa
prezentowana w Muzeum Karykatury w Warszawie. Wśród wielotematycznych
rysunków pewną dominację stanowią prace pochodzące z dwóch wewnętrznych
konkursów – Kino i Film
oraz Japonia w oczach Turków
.
„499 sekund” – wystawa dźwiękowa Agnieszki Słodownik i Karoliny Wlazło-Malinowskiej w galerii Art Walk na placu Europejskim
8 grudnia 2022 - 18:00
Art Walk
Plac Europejski Warszawa
5 996sztuka
Warsztaty: Zapach Świąt
3 grudnia 2022 - 10:00
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
7 373sztuka
Śpiew i emisja głosu - semestralne warsztaty wokalne (dwie grupy)
od: 22 września 2022 do: 1 grudnia 2022
Warsztaty Teatralne
Jana Pawła II, 36c Warszawa
28 453sztuka
54 Międzynarodowa Wystawa Malarstwa, Grafiki i Tkaniny Artystycznej Architektów
21 listopada 2022 - 18:00
Pawilon wystawowy SARP
ul. Foksal 2 Warszawa
6 471sztuka
Warsztaty: Akryl
19 listopada 2022 - 10:00
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
7 917sztuka
Wernisaż wystawy: S I M U L A T I O N
17 listopada 2022 - 19:00
Galeria Elektra
Dobra 31 Warszawa
5 873sztuka
Wernisaż wystawy "MODUS" Bożena Chaber
16 listopada 2022 - 19:00
Żywa Galeria przy ArtBistro Stalowa52
Stalowa 52 Warszawa
5 324sztuka
Warsztaty: Kalejdoskop ekologiczny
13 listopada 2022 - 10:00
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
6 695sztuka
Lżej - warsztaty impro wolnej (ENG)
od: 11 listopada 2022 do: 13 listopada 2022
Akademia Sztuki i Kultury
Al. Jana Pawła II 36c Warszawa
48 721teatr
Meksykański Ołtarz Zmarłych - inauguracja
2 listopada 2022 - 18:00
Instytut Cervantesa w Warszawie
Nowogrodzka 22 Warszawa
5 164sztuka
GDZIE JESTEŚ? – wystawa Pauliny Krajewskiej
od: 1 października 2022 do: 2 listopada 2022
Dobre Miejsce
Dewajtis 3 Warszawa
17 999sztuka
Wystawa Malarstwa Among Scratches - „Dziewczyny z Perłami”
od: 18 września 2022 do: 31 października 2022
Galeria U - Dom Kultury Stokłosy
ul. Lachmana 5 Warszawa
19 264sztuka
MediaMarkt Gaming Tour!
29 października 2022 - 12:00
MediaMarkt Ostrobramska
ul. Ostrobramska 79 Warszawa
5 479sztuka
Prezentacje 2022 - wystawa obrazów członków ZPAMiG
24 października 2022 - 18:00
Biblioteka im. St. Staszica w Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy
Ul. Teodora Duracza 19 Warszawa
6 212sztuka
Weekendowe warsztaty aktorskie
od: 22 października 2022 do: 23 października 2022
Akademia Sztuki i Kultury
Al. Jana Pawła II 36c Warszawa
17 954teatr
Wystawa malarstwa Doroty Potter "Proste historie"
21 października 2022 - 18:00
Galeria Metamorfozy
Marszałkowska 81 lokal 20 Warszawa
8 610sztuka
Wernisaż wystawy: "Ludzkie szczenię" Piotr Adamski 'Adamski Wawrzyniec"
12 października 2022 - 19:00
Galeria Elektra
Dobra 31 Warszawa
7 321sztuka