Projekt SEKTOR X

cz I.: Spisek Sztuki?

wernisaż z okazji 10 -lecia galerii Sektor I: 11 kwietnia (piątek) godz. 18.00

udział biorą:

Paweł Althamer, Csorgo Attila (Węgry), Grupa Azzoro, Anna Janczyszyn, Krzysztof Niemczyk, Dietmar Schmale (Niemcy), Grzegorz Sztwiertnia

Trudno w to uwierzyć, ale galeria Sektor 1 kończy 10 lat. Jest co świętować, ta schowana w przepastnym gmachu Górnośląskiego Centrum Kultury instytucja jest jednym z niewielu w naszym regionie miejsc całkowicie poświęconych sztuce aktualnej. I to takich miejsc, które nie rozcieńczają swojego programu kompromisowymi ukłonami w stronę tzw. środowiska, zawsze sięgając po twórców na podstawie własnych subiektywnych wyborów i artystycznych przyjaźni. Sektor 1 doczekał się nawet powstania czegoś w rodzaju swojej „stajni” – artystów, którzy często i chętnie wracają tu ze swoimi nowymi projektami, jak np. Marcin Berdyszak, Piotr Kurka czy Jiri Suruvka. Przez ostatnie lata zrealizowano tu całkiem sporą liczbę udanych indywidualnych wystaw takich osobowości, jak femme fatale hamburskiej sztuki Mariola Brillowska, klasyk poezji konkretnej Stanisław Dróżdż czy krakowski fotograf-badacz Wojciech Wilczyk. W zeszłym roku Leszek i Monika Lewandowscy z Fundacji Sektor (która to towarzyszy działalności galerii) zainicjowali też powstanie, póki co skromnego, biennale sztuki w Katowicach.

Do stworzenia scenariusza wystawy na 10-lecie galerii zatytułowanej „Sektor X” poproszony został młody historyk sztuki i kurator Stanisław Ruksza. To symptomatyczny wybór – Ruksza właśnie obejmuje dowodzenie nad bytomską Kroniką, czyli nad miejscem, gdzie de facto tkwią korzenie Sektora. Przez prawie całe lata 90. prowadzili ją bowiem Tomasz Janikowski (dziś dyrektor GCK) i Leszek Lewandowski (artysta i kurator Sektora), wpisując tę instytucję w ogólnopolski obieg i prezentując tak istotnych dziś artystów, jak Joanna Rajkowska, Robert Maciejuk, Grzegorz Klaman czy Paweł Althamer.

Wystawa zaproponowana przez Rukszę to trzyczęściowy, ewoluujący projekt, nawiązujący do legendarnego serialu „Archiwum X”, czyli do namiętnie eksplorowanej obecnie przez młodsze pokolenie artystów „problematyki zjawisk niewyjaśnionych, niewytłumaczalnych, innych czy niekonwencjonalnych sposobów widzenia, postrzegania rzeczywistości, zachowań czy stymulowania świadomości”. Co interesujące, projekt ten jest po prostu prezentacją „ćwiczeń”, szkiców, projektów kuratorskich, które to mają dopiero zostać zrealizowane przez Rukszę w przyszłości. W szerszym kontekście należy tę wystawę potraktować jako pytanie o przyszłość i miejsce instytucji sztuki współczesnej w przechodzącym nieustanne transformacje regionie – traktowanych póki co jako zjawiska niemal paranormalne.

tekst: Sebastian Cichocki