Marcelina Sembrich-Kochańska

WYJĄTKOWA WYSTAWA - JEDYNIE PODCZAS KONCERTU!

Patronat nad wystawą oraz koncertem zgodziło się objąć amerykańskie Stowarzyszenie od ponad 60 lat kultywujące pamięć o wielkiej Artystce i prowadzące aktywne Muzeum Jej imienia - The Marcella Sembrich Memorial Association (MSMA) w Bolton Landing, USA www.operamuseum.org

Życie wybitnej polskiej śpiewaczki Marcelli Sembrich z domu Kochańskiej (1858-1935) jest ilustracją losu galicyjskiego „kopciuszka”, który talentem i pracą osiągnął światowe uznanie, sławę i bogactwo. Urodzona na Podolu córka wędrownego nauczyciela muzyki w dzieciństwie zaznała prawdziwej biedy. We Lwowie znalazła pomocnych i przyjaznych ludzi (1872-75);

zachowało się kilkanaście listów z tego czasu, pisanych m.in. z Jazłowca i z Nadwórnej. Studia muzyczne odbywała we Lwowie, Wiedniu i Mediolanie początkowo w zakresie gry na fortepianie i na skrzypcach, a później także i śpiewu (u V.Rokitansky’ego, G.B.Lampertiego). W pierwszych latach operowej kariery niejednokrotnie popisywała się na

koncertach swymi trojakimi umiejętnościami, co stanowiło sensację. Pod względem wszechstronnej i praktycznej

wiedzy muzycznej z pewnością nie miała sobie równych wśród śpiewaczek tamtej doby.

Debiutowała w Atenach (1877), była solistką oper Drezna, Londynu, Petersburga i Nowego Jorku, występowała gościnnie w Madrycie, Paryżu, Brukseli, Berlinie, Kolonii, Hamburgu, Frankfurcie, Monachium, Amsterdamie, Genewie, Pradze, Wrocławiu, Wiedniu, Budapeszcie. Na koncertach i przedstawieniach śpiewała

dla koronowanych głów i otrzymywała w darze bezcenne klejnoty. Wiele z nich zachowało się, m.in. bransoletka

wysadzana diamentami, z wygrawerowanym napisem od cara Aleksandra II, wręczona Sembrich na kilkanaście dni

przed zamachem, w którym zginął (1881 r.). Mieszkała w Dreźnie (najdłużej), Berlinie, Ouchy - Chamblandes pod Lozanną, Nicei, Nowym Jorku i Bolton Landing w USA. Nawiązywała kontakty z szeregiem wybitnych osobistości. Więzi przyjacielskie i artystyczne łączyły ją z Ignacym J. Paderewskim, śpiewała partię Ulany w premierze opery Paderewskiego Manru w Nowym Jorku

(1902), spotykała się z Heleną Modrzejewską. Brała udział w koncertach obok Johannesa Brahmsa i Józefa Wieniawskiego, śpiewała w Weselu Figara Mozarta pod dyrekcją Gustawa Mahlera (1909). Jej partnerami bywali najsławniejsi w ówczesnym świecie opery artyści, jak Enrico Caruso i Mattia Battistini, a z Polaków Adam Didur, Jan Reszke i jego brat Edward. Zyskała uznanie

sławnego krytyka Eduarda Hanslicka, który wywarł wpływ na świadomość estetyczną muzyki XIX wieku. Ceniono ją zwłaszcza za role mozartowskie i za romantyczne bel canto we wczesnoromantycznych operach włoskich (Belliniego, Donizettiego, Verdiego). Była też znakomitą interpretatorką pieśni, wypełniała nimi swe programy recitali. Pozostało po niej wiele nagrań dokonywanych w latach 1900-1919. Miała osiągnięcia pedagogiczne, będąc pod koniec życia profesorem wokalistyki w The Curtis Institute of Music w Filadelfi i i w Julliard School of Music w Nowym Jorku. Przez długie lata swej muzycznej działalności czuła się ambasadorką kultury polskiej. Od roku 1880 nieprzerwanie na wszystkich swych koncertach wykonywała po polsku pieśń Chopina Życzenie przy własnym

kompaniamencie fortepianowym; gdy to było możliwe włączała też ją do występów operowych (np. do sceny „lekcji śpiewu” w II akcie Cyrulika sewilskiego Rossiniego) traktując jako symbol polskości narodu, którego państwa nie ma na mapie - opublikowała na ten temat ciekawy artykuł, w amerykańskim czasopiśmie „Bohemian”, grudzień 1909. W programach jej recitali fi gurowały zawsze pieśni polskie: Moniuszki, Niewiadomskiego, Zarzyckiego, Paderewskiego, Stojowskiego. W 1914 kierowała w Nowym Jorku pracami The American - Polish Relief Committee i działała aktywnie na rzecz pomocy ofi arom wojny w Polsce, współpracując z Sienkiewiczem i Paderewskim; Komitet upowszechniał też materiały o historii i kulturze Polski propagując ideę odzyskania niepodległości. Oboje z mężem, Wilhelmem Stenglem (ze spolonizowanej rodziny niemieckiej, profesorem Konserwatorium Lwowskiego) pisywali do siebie listy po polsku i w domu mówili tym językiem. Jej występy gościnne w Warszawie, Lwowie, Krakowie, Wilnie stanowiły muzyczne święto - dają obraz społeczności tamtych miast oraz zaprzeszłych obyczajów koncertowych i operowych (kwiatowe wieńce i girlandy, podarki - a jednocześnie prośby o pomoc). Zmarła w Nowym Jorku. Żona pierworodnego syna, Willy’ego Stengla, stała się opiekunką jej archiwum (zdeponowanym w New York Public Library for The Performing Arts) i założycielką Stowarzyszenia Pamięci Marcelli Sembrich (The Marcella Sembrich Memorial Association), które działa aktywnie po dzień dzisiejszy, administrując Muzeum jej imienia w Bolton Landing. Szczątki Marcelli Sembrich - Kochańskiej, wraz ze szczątkami

Jej męża syn przewiózł do Drezna. Znajdują się w rodzinnym grobie Stenglów na cmentarzu Johannisfriedhof. Życie Marcelli Sembrich to obraz losu artysty polskiego w światowym życiu muzycznym przełomu XIX i XX wieku w Europie i w USA.

Małgorzata Komorowska

Redakcja portalu internetowego Maestro wyszła z inicjatywą powołania Komitetu Obchodów 150. rocznicy urodzin naszej wielkiej rodaczki. Założycielami Komitetu są: Wanda Bargiełowska-Bargeyllo (solistka Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, menadżer kultury), Irena Horba (dziennikarz muzyczny, Chicago), Małgorzata Komorowska (profesor Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie), Juliusz Multarzyński (artysta fotografi k, menadżer kultury), Wacław Panek (muzykolog, wydawca). Komitet postawił sobie za cel propagowanie postaci Marcelli Sembrich - Kochańskiej i jej sztuki wokalnej w operze - sopranowych partiach lirycznych i koloraturowych - jak również w cenionym wysoko przez Jej współczesnych wykonawstwie pieśni. Służyć temu będzie organizacja komentowanych koncertów i wystaw archiwalnych zdjęć Artystki oraz miejsc z Nią związanych, prezentacja zachowanych nagrań, a także promocja książki Małgorzaty Komorowskiej Marcella Sembrich-Kochańska – ŻYCIE I ŚPIEW, która ukaże się nakładem wydawnictwa Errata. Chcemy, aby portal Maestro, będący nowoczesnym narzędziem medialnym, był źródłem wiedzy oraz platformą wymiany informacji o wszystkich podejmowanych w roku Jubileuszu przedsięwzięciach. Patronat nad naszymi działaniami zgodziło się objąć amerykańskie Stowarzyszenie od ponad 60 lat kultywujące pamięć o wielkiej Artystce i prowadzące aktywne Muzeum Jej imienia - The Marcella Sembrich Memorial Association (MSMA) w Bolton Landing, USA www.operamuseum.org Mamy nadzieję, że nasze inicjatywy licznie poprą instytucje kultury włączając się w organizację cyklu jubileuszowych koncertów przybliżających sylwetkę oraz artystyczne dokonania słynnej w świecie polskiej śpiewaczki Marcelli Sembrich - Kochańskiej.

Juliusz Multarzyński