Krystyna Janda - Zapiski z wygnania
- 16 października 2019, środa» 20:00
Sabina Baral
*ZAPISKI Z WYGNANIA*
REŻYSERIA: Magda Umer
Opracowanie i kierownictwo muzyczne: Janusz Bogacki
OBSADA:
Krystyna Janda
Janusz Bogacki z zespołem muzycznym w składzie:
Tomasz Bogacki (gitara),
Mateusz Dobosz/Paweł Pańta (kontrabas),
Bogdan Kulik (perkusja),
Marek Zebura (skrzypce)
Czas trwania: 100 minut, bez przer
„Zapiski z wygnania” to bardzo osobiste wspomnienia Sabiny Baral, dwudziestoletniej
emigrantki roku 1968, która wyjechała razem z rodzicami. „Ile cierpienia można
znieść, zanim się nie oszaleje? Powychodzili z lasów, z dziur w ziemi, z szaf, piwnic i
strychów, wyszli półżywi z obozów, wrócili z Syberii i Kazachstanu, do domu, do Polski.
A potem, przez następne dwadzieścia trzy lata nie wyjechali (...). Chcieli mieszkać
tutaj, tu, gdzie się urodzili ich rodzice i gdzie się urodziły ich dzieci – my. Po wojennej
gehennie, po latach cierpienia i strachu, mimo wszystko jeszcze raz zadecydowali, że
Polska to ich kraj. I tych ludzi po 1968 roku Polska wyrzuciła”.
*Fragmenty recenzji:*
„Na „Zapiskach z wygnania” płacze się właściwie od pierwszej sceny. A raczej najpierw
coś człowieka dławi, jakiś wstyd, żal, poczucie utraty. Potem już z górki: pęka coś w
sercu, rozlewa się zimno po piersiach, żołądek owija się wokół krzyża, mokre oczy,
nos, chusteczka, drżą ręce. Nawet stare chłopy ryczą. Janda też płacze w kilku scenach
i nie jest to zagrane, zaplanowane, wyliczone. Płacze się w teatrze, bo nie można zrobić
nic innego.
Żegnamy tym szlochem ludzi i przedmioty opisane przez Sabinę Baral, jedną z 12 927
wygnanych Żydów Polskich. Poznajemy ówczesne wypadki oczami młodej dziewczyny,
córki pary ocalałej z Zagłady, i jesteśmy świadkami, jak w kilkanaście tygodni traci
swojego chłopaka, z którym planowała wspólne życie, studia na uniwersytecie,
przyjaciół, miasto i dom. Baral nie żali się na niesprawiedliwość, nie oskarża na ślepo,
daje raczej metodyczny, choć nielinearny opis dni przed wyjazdem, podróży i
pierwszych miesięcy na emigracji w Wiedniu, Rzymie, Detroit. Baral pokazuje, że
owszem wyjazd był szansą dla zdeterminowanego i wykształconego młodego
pokolenia, ale cierpieniem dla ich rodziców, którzy nie mogli odnaleźć się w innym
świecie. Odebrano im kraj, w którym zostali po wojnie z własnej woli, zanegowano ich
dorobek zawodowy, rozszabrowano rzeczy osobiste i pamiątki. Los rodziny Binderów
przegląda się w losach innych wygnanych. Współczujemy ludziom, którzy jadą w
pustkę bez prawa powrotu, biorą za sobą trumny dzieci, koty, książki, rowery, prodiże
i inne absurdalne rzeczy. Ale najbardziej przeraża obraz społeczeństwa, które ich
najpierw zaszczuło, a teraz wygania. „Zapiski z wygnani” a to najważniejszy spektakl,
jaki kiedykolwiek firmowała Krystyna Janda. Zdarzenie o charakterze artystycznym,
edukacyjnym, empatycznym, obywatelskim. Nikt poza Jandą nie ma takiej siły
docierania do zwykłego widza.”
Łukasz Drewniak
„”Zapiski z wygnania” to nie jest żaden naukowy buch, żadne opracowanie, żaden
komentarz do "wydarzeń marcowych". To napisane znakomitą polszczyzną i gęstymi
emocjami refleksje młodej dziewczyny, której świat rozpada się na kawałki.
Dziewczyny z Wrocławia, którą wyrzuca własna ojczyzna. Wyrzuca ją, bo jej mama ma
na imię Estera, a dziadek - Zacharje. To są niedobre imiona w Polsce w 1968 roku.
Niedobre imiona i niedobry wygląd. Zresztą czy kiedykolwiek były dobre? Czy byłyby
dobre dzisiaj? Te pytania zdają się kołatać w głowach wszystkich widzów. I aktorki za
mikrofonem też. A w mnożeniu pytań jest bezlitosna, nie przestaje nawet na chwilę.
Tylko mówi i mówi, i mówi, i śpiewa, ale jakoś tak beznamiętnie, jakby siły nie miała,
jakby chciała zaraz zrezygnować. I tak przez prawie dwie godziny.
Choć opowieść Sabiny Baral sama w sobie jest niezwykle przejmująca i nieraz
wstrząsająca, wypowiedziana przez tę aktorkę nabiera takiej siły, jakiej nie dałaby tym
słowom żadna inna polska aktorka. Żadna. To jest także wielki, wręcz spektakularny
w swojej niespektakularności triumf słowa w teatrze. Żaden, nawet najbardziej
wymyślny pomysł inscenizacyjny nigdy, przenigdy nie dorówna tej aktorce, która
stojąc na gołych teatralnych deskach mówi proroczymi słowami Sabiny Baral: "Nas już
tu nie ma. A wy zostaniecie z tym waszym antysemityzmem". Widzowie wtedy
wstrzymują oddech i serca bić przestają. Przysięgam. Bo tą aktorką jest Krystyna
Janda.”
Mike Urbaniak
„Opowieść Baral jest wstrząsająca, pokazuje ogrom krzywdy i jest wezwaniem do
pamiętania i do przekazywania wiedzy kolejnym pokoleniom – chociaż tyle możemy
zrobić. Także dlatego spektakl z Polonii powinni zobaczyć dziś wszyscy. Janda jest
wspaniała – ogranicza ekspresję, mówi i śpiewa (m.in. fragmenty piosenek, których
twórcy starali się oddać ból Marca, gorzkich wierszy Szymborskiej czy Tuwima)
w sposób wyciszony, stojąc w głębi sceny, by także w taki sposób dać pierwszeństwo
opowieści. O Polakach, którym pewnego dnia polskość odebrano, wypędzono, ich
mieszkania i miejsca pracy zostały przejęte, ślady ich obecności zacierane. W 1968 r.
sąsiedzi dokończyli to, co w 1939 r. zaczęli niemieccy faszyści.”
Aneta Kyzioł
HYDROKOSMOS
29 listopada 2015 - jest więcej terminów
Scena na Świebodzkim
pl. Orląt Lwowskich 20c Wrocław
17 427teatr
Opowieści Hoffmanna
29 listopada 2015 - 17:00jest więcej terminów
Opera Wrocławska
ul. Świdnicka 35 Wrocław
51 152teatr
Integracyjne warsztaty teatralne
28 listopada 2015 - 10:00-13jest więcej terminów
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
23 358teatr
DZIADY. CZĘŚCI I, II, IV I WIERSZ UPIÓR
28 listopada 2015 - 19:00jest więcej terminów
Scena im. Jerzego Grzegorzewskiego
ul. Gabrieli Zapolskiej 3 Wrocław
91 440teatr
Mickiewiczowskie Zaduszki
27 listopada 2015 - od 11:00 - 13.00jest więcej terminów
Aula Ossolineum
Szewska 37 Wrocław
15 023teatr
Kawaler srebrnej róży
27 listopada 2015 - 19:00jest więcej terminów
Opera Wrocławska
ul. Świdnicka 35 Wrocław
24 047teatr
Radio Armageddon. Transmisja
27 listopada 2015 - 19:15jest więcej terminów
Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego
ul. Rzeźnicza 12 Wrocław
26 114teatr
WSZECHNICA TEATRALNA DLACZEGO ADAM MICKIEWICZ NIE ZOSTAŁ JOGINEM?
26 listopada 2015 -
Scena Kameralna
ul. Świdnicka 28 Wrocław
16 321teatr
Novecento
25 listopada 2015 - 19:00
Teatr Muzyczny CAPITOL - Mała Scena
ul. Piłsudskiego 72 Wrocław
15 616teatr
Chopin
25 listopada 2015 - 19:00jest więcej terminów
Opera Wrocławska
ul. Świdnicka 35 Wrocław
53 818teatr
NOVECENTO
24 listopada 2015 - 19:00
Teatr Muzyczny CAPITOL - Mała Scena
ul. Piłsudskiego 72 Wrocław
27 332teatr
CYMES
24 listopada 2015 - 20:00
Centrum Inicjatyw Artystycznych
Tęczowa 79-81 Wrocław
16 399teatr
ŚMIERĆ I DZIEWCZYNA
24 listopada 2015 - 19:00jest więcej terminów
Scena im. Jerzego Grzegorzewskiego
ul. Gabrieli Zapolskiej 3 Wrocław
17 922teatr
Don Kichot
24 listopada 2015 - 18:00jest więcej terminów
Opera Wrocławska
ul. Świdnicka 35 Wrocław
26 870teatr
CZYNNE PONIEDZIAŁKI MAGIEL SZTUK Magiel sztuk z Przemysławem Tyszkiewiczem
23 listopada 2015 -
Scena Kameralna
ul. Świdnicka 28 Wrocław
16 714teatr
Cyrulik sewilski
22 listopada 2015 - 17:00jest więcej terminów
Opera Wrocławska
ul. Świdnicka 35 Wrocław
37 638teatr
Retro Tango - spektakl taneczny
21 listopada 2015 - 18:00
Centrum Kultury Zachód
ul. Chociebuska 4-6 Wrocław
16 819teatr