Żyd niemalowany

XIX-wieczne drzeworyty

wernisaż: 16 maja 2008 o godz. 18.00

„Żyd niemalowany” to unikalna kolekcja drzeworytów, pochodzących głównie z dziewiętnastowiecznych warszawskich czasopism. Prace prezentowane na przygotowanej przez Towarzystwo Kultury Żydowskiej BEIT w Warszawie pochodzą z prywatnej kolekcji.

Tematem wystawy są plastyczne wyobrażenia Żydów polskich, ich życia oraz obiektów związanych z historią, kulturą i cywilizacją żydowską. Przeważająca część prac powstała na zamówienie ówcześnie wydawanych czasopism, takich jak „Kłosy” czy „Tygodnik Ilustrowany” – jako ilustracja reporterska, samodzielna informacja, rysunek satyryczny.

Dziewiętnastowieczne drzeworyty sztorcowe o tematyce żydowskiej to nie tylko fenomen artystyczny i estetyczny, lecz także plastyczny zapis świata Żydów polskich, takiego, jakim widziały go albo chciały widzieć ówczesne elity polskie. Ludność żydowska stanowiła wówczas ¼ społeczności Królestwa Polskiego. Użycie drzeworytu sztorcowego jako jednego z najnowocześniejszych wówczas sposobów zapisu w technice poligraficznej zamieniło oblicze czasopiśmiennictwa.

Na wystawie zobaczyć można prace Elwiro Andriolliego, pochodzących z pierwszego wydania powieści „Meir Ezofowicz” Elizy Orzeszkowej z 1878 r. czy ilustracje do „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza z 1881 roku. Trzon wystawy stanowią drzeworytnicze wersje rysunków takich artystów jak Aleksander Gierymski, Artur Grottger, Wojciech i Juliusz Kossakowie, Jan Matejko, Henryk Siemiradzki i inni.