INFORMACJA:
Kobieta wyzwolona. Polskie art déco w ceramice
Kobieta wyzwolona. Polskie art déco w ceramice
- od: 8 marca 2024, piątekdo: 7 kwietnia 2024, niedziela
Narodowe Centrum Kultury zaprasza do galerii Kordegarda na wystawę pt. „Kobieta wyzwolona. Polskie art déco w ceramice”. Ekspozycja przypomina przedwojenne ceramiczne figurki kobiet, wykonane w stylu art déco. W przestrzeni galerii prezentowane są unikalne obiekty, zachowane niekiedy w pojedynczych egzemplarzach, pochodzące z Polskiej Wytwórni Fajansów w Pacykowie. Zakład, zlokalizowany na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej, koło Stanisławowa (obecnie ukraiński Iwano-Frankiwsk), w tamtym okresie uznawany był za jeden z najważniejszych ośrodków ceramicznych w Polsce. To przykład nowoczesnego, dekoracyjnego dizajnu, który był szeroko wykorzystywany w latach 20. i 30. XX wieku.
Polska Wytwórnia Fajansów w Pacykowie działała przez ponad ćwierć wieku - od 1912 r. do rozpoczęcia II wojny światowej. Na wystawie można podziwiać 13 obiektów, w tym 10 autorstwa austriackiego rzeźbiarza Wilhelma Thomascha. Dziewięć figurek zostało specjalnie zaprojektowanych dla fabryki w Pacykowie, natomiast jedna, wykonana według modelu tego samego artysty, została stworzona dla słynnej austriackiej wytwórni Friedricha Goldscheidera w Wiedniu. Jedna z prezentowanych figurek – Budząca się (Piżama), przedstawiająca budzącą się kobietę w piżamie, została umieszczona na plakatach z okazji 10. rocznicy wejścia Polski do Unii Europejskiej. Autorem figurek Kobieta z psem, Popiersie kobiety z kwiatami oraz Kobieta z tamburynem jest Stanisław Czapek, artysta rzeźbiarz, absolwent ASP w Wiedniu i pierwszy kierownik artystyczny fabryki w Pacykowie. Oprócz wymienionych rzeźbiarzy, dla Pacykowa projektowali również inni twórcy, w tym lwowska artystka Luna Dexlerówna. Jej prace mogliśmy oglądać m.in. w ub. roku na wystawie Bez gorsetu w warszawskim Muzeum Narodowym. Z myślą o osobach niewidomych i niedowidzących na wystawie pojawi się też współczesna kopia jednego z oryginalnych obiektów, wydrukowana w technologii 3D, którą można będzie dotykać. Figurka została opatrzona audiodeskrypcją.
Obok Ćmielowa, fabryka w Pacykowie, założona i prowadzona przez Aleksandra Lewickiego, uznawana jest za jeden z ważniejszych ośrodków ceramicznych XX wieku w Polsce. Jej wyroby eksportowano i sprzedawano na terenie całej Polski, Austrii oraz innych krajów. Prezentowane w Kordegardzie figurki z Pacykowa prezentują najwyższą jakość polskiej przedwojennej produkcji ceramicznej, wykonywanej z najlepszych materiałów, z dbałością o poziom artystyczny. Charakterystyczną cechą wyrobów z Pacykowa była masa ceramiczna o jasnokremowym kolorze z charakterystycznym świetlistym wykończeniem.
- Celem wystawy jest popularyzacja mało znanych osiągnięć polskiego przedwojennego dizajnu, a jednocześnie pokazanie nowej roli kobiety w stylistyce art déco. Prezentowane figury pokazują kobiety nowoczesne i wyzwolone, które pracują, czytają, odpoczywają, bawią się i korzystają z życia. Figurki z Pacykowa stały się symbolami nowoczesności i luksusu. Przedstawicielstwa fabryki znajdowały się ówcześnie w wielu miastach, m.in. w Berlinie, Paryżu, Londynie, Nowym Jorku, a nawet w afrykańskim Tunisie. Własna sieć ajentów pozwalała sprzedawać produkcję pacykowską w całej Polsce – komentuje współkuratorka wystawy, dr hab. Małgorzata Korpała.
Lata dwudzieste i trzydzieste XX w. to czas intensywnych przemian kulturowych, okres modernizacji Polski i wprowadzania nowych wzorców cywilizacyjnych, które wpłynęły na architekturę, rzemiosło artystyczne, literaturę, sztukę, w tym szczególnie jej nowe dziedziny, jak film czy fotografia. Artyści chętnie podejmowali tematy związane z emancypacją kobiet: ich zmieniającą się pozycją zawodową i społeczną, która znajdowała odzwierciedlenie w wyglądzie i ubiorze. Symbolem obyczajowej rewolucji tamtej epoki było pozbycie się przez kobiety gorsetów. Kobiety głosowały, pracowały zawodowo, uprawiały sport, były artystkami. Świadectwem tych przemian jest prasa, literatura i sztuka tamtego okresu.
Aleksander Lewicki urodził się 11 lipca 1877 roku w Pacykowie koło Stanisławowa. Prowadził tam sklep z porcelaną i fajansem. W 1912 roku założył Fabrykę Fajansu, która pierwotnie nosiła nazwę Erste Galizische Terrakota und Fayence Fabrik, a później została przemianowana na Pierwszą Galicyjską Fabrykę Artystycznych Fajansów i Terracotty w Pacykowie. Dodatkowo, był właścicielem sklepu z porcelaną, mieszczącego się przy Placu Mariackim 5 we Lwowie. Podczas I wojny światowej służył w cesarskiej i królewskiej Armii, a po jej zakończeniu, w 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. W lipcu 1920 roku, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej pełnił służbę w stopniu kapitana w Armii Ochotniczej. Po wojnie Aleksander Lewicki przystąpił do odbudowy swojej fabryki fajansu w Pacykowie. Był również właścicielem ziemskim, posiadającym dobra w Pacykowie oraz Olesiowie w województwie stanisławowskim. Zainicjował powstanie osiedli uzdrowiskowych Olesiów i Zosinek. Przez wiele lat pełnił funkcję radnego Rady Miasta Lwowa oraz angażował się w rozwój nowej dzielnicy lwowskiej i ulic miasta. Ponadto, był dyrektorem Stowarzyszenia Kupców i Młodzieży Handlowej oraz członkiem i radcą Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie, Wydziału Kongregacji Kupieckiej i Ligi Pomocy Przemysłowej. Aleksander Lewicki zmarł 11 grudnia 1935 roku we Lwowie. Po II wojnie światowej planowano wskrzesić działalność fabryki i zlokalizować ją na terenie Gór Świętokrzyskich – te plany jednak nie doczekały się realizacji.
Galeria jest otwarta od wtorku do niedzieli w godz. 11:00-19:00. W Wielkanoc (31.03.2024) Galeria jest nieczynna.
Czas trwania: 8 marca — 7 kwietnia 2024
Kuratorzy: dr hab. Małgorzata Korpała, prof. dr hab. Jakub Lewicki,
Agnieszka Bebłowska Bednarkiewicz/ NCK
Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury
Oprowadzanie kuratorskie: 15.03, 22.03, 5.04.2024, godz. 16.00-19.00
Jurry Zieliński malarski poeta
od: 20 kwietnia 2006 do: 19 maja 2006
Galeria Oficyna Malarska
Chmielna 24 Warszawa
44 437sztuka
Nieznane rysunki
od: 16 lutego 2006 do: 16 marca 2006
Galeria Oficyna Malarska
Chmielna 24 Warszawa
44 682sztuka
Freaks & Bikini Girls - Waraxa Sideshow
od: 2 lutego 2006 do: 12 lutego 2006
Galeria Oficyna Malarska
Chmielna 24 Warszawa
44 708sztuka
Dziękujemy naszym klientom
od: 14 września 2006 do: 30 września 2006
Galeria Program
Gen. Andersa 20 Warszawa
45 165sztuka
Joshua s Dream
od: 19 maja 2006 do: 10 czerwca 2006
Galeria Program
Gen. Andersa 20 Warszawa
45 478sztuka
Joshua`s Dream
19 maja 2006 - 18:00
Galeria Program
Gen. Andersa 20 Warszawa
45 684sztuka
Kapitał
od: 11 stycznia 2006 do: 3 lutego 2006
Galeria Program
Gen. Andersa 20 Warszawa
46 099sztuka
Wybuch
od: 23 czerwca 2006 do: 7 lipca 2006
Galeria FORMA - Galeria Sztuki Współczesnej
Al. Komisji Edukacji Narodowej 36, lok.124 Warszawa
46 087sztuka
I ja tam byłam ...
od: 23 lutego 2006 do: 11 marca 2006
Farbiarnia na Pięknej
Piękna 28/34 Warszawa
46 919sztuka
Uwolnieni z szaf tkanina i malarstwo
od: 17 marca 2006 do: 29 marca 2006
Farbiarnia na Pięknej
Piękna 28/34 Warszawa
48 493sztuka
Otworki w działaniu, czyli...
od: 5 maja 2006 do: 9 maja 2006
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
48 906sztuka
Wewnętrzny ogród
od: 28 stycznia 2005 do: 18 lutego 2005
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
49 095sztuka
Pracownia 59
od: 24 lutego 2006 do: 21 marca 2006
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
49 822sztuka
LOMOSCIANA CZAS SKALI SKALA CZASU
od: 20 lutego 2006 do: 31 marca 2006
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
50 940sztuka
Lustra & Kolekcja
od: 10 lutego 2006 do: 21 lutego 2006
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
51 077sztuka
Uchylone Przestrzenie 2
od: 3 czerwca 2005 do: 30 czerwca 2005
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
52 143sztuka
Galera Herbatnik działa , relacja-instalacja, filmy, koncert, fotografie
od: 11 marca 2005 do: 29 marca 2005
Galeria Działań
ul. Marco Polo 1 Warszawa
53 398sztuka