4.07. - 28.08.2020

kurator: Paweł Wątroba

identyfikacja: Agata Biskup

dzień otwarty: 4.07. (sobota) w godz. 15:00-20:00

W jednej z wschodnio-azjatyckich przypowieści Cesarz, w przebraniu biednego i umierającego z głodu starca, prosi napotkane zwierzęta o pomoc. Jest wśród nich królik, który świadom, że trawa nie zaspokoi głodu człowieka, postanawia ofiarować swoje upieczone ciało jako pokarm i wskakuje w ogień. Za ten wzruszający akt poświęcenia Cesarz ratuje go przed samospaleniem, wynagradza nieśmiertelnością i wysyła na księżyc, jako przykład dla całej ludzkości. To symboliczne powiązanie królika ze szlachetnością, jednoczesna bezbronność gatunku i makabra sytuacji znajdują odzwierciedlenie w twórczości Martyny Czech, dla której troska o króliczy los jest swoistym opus magnum. Pracownia malarska artystki to równocześnie sanktuarium uratowanych przed śmiercią zajęczaków, które znajdują szczególne miejsce w jej obrazach.

Pierwiastek zwierzęcy w malarskich wizjach M. Czech pojawia się również jako kontestacja antropocentryzmu - ludzie to raczej bestie, upodlone swoją fizjologią oraz pożądaniem, którym karę wymierza fauna, będąca emanacją uniwersalnej moralności. W tym odczłowieczeniu postaci ujawnia się niechęć artystki do gatunku ludzkiego, jego obrzydliwości i bezformia. Awersja ta kontynuowana jest w abiektach z materiału odzwierzęcego. Przywołując śmierć i mistyczny totem królika ze skumulowanej materii w postaci kleju kostnego, Czech ogłasza fatum całego zbioru. Ludzkość jako swój największy wróg nie zasługuje na szacunek, lecz na opętanie i utratę człekokształtności. Tajemne złorzeczenie dokonuje się poprzez odwrócenie porządku - symboliczny moment zanieczyszczenia u wejścia do jednej z sal ekspozycji. Poprzez estetykę wstrętu artystka kieruje naszą uwagę na skończoność podmiotu, jego nieuchronną dezintegrację i psychiczną beznadzieję. / Paweł Wątroba

Martyna Czech (ur. 1990 w Tarnowie) - malarka, absolwentka Wydziału Artystycznego Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, dyplom główny z wyróżnieniem w Pracowni Malarstwa dr. hab. prof. ASP Andrzeja Tobisa (2017). Laureatka Grand Prix 42. Biennale Malarstwa „Bielska Jesień 2015” w Galerii Bielskiej BWA, laureatka głównej nagrody w kategorii sztuki wizualne w konkursie Programu 3 Polskiego Radia „Talenty Trójki” (2017), nominowana do “Paszportu Polityki 2019” w kategorii sztuki wizualne. Autorka wystaw indywidualnych: “Nic nas nie łączy”, BWA Warszawa (2019); “Jad 2”, Galeria BWA Tarnów (2018); „Jad” Galeria Bielska BWA (2017); „Pewne konflikty”, Galeria Potencja w Krakowie (2016). Uczestniczka wielu wystaw zbiorowych. Jej obrazy znajdują się w kolekcjach prywatnych i państwowych: Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.