Ludowe Tradycje Koncert z cyklu „Czwartkowe Wieczory z Chórem Filharmonii Częstochowskiej Collegium Cantorum”

Po szerokim polu modra Wisła płynie,

Pochylone chaty drzemią na dolinie,

Nad wodą zgarbiony stary dąb żylasty,

Kędy bielą płótna wesołe niewiasty.

Po łące bociany stąpają powolne,

W owsach jednostajnie brzęczą świerszcze polne,

A z borów cienistych leśnej okolicy

Rozwiewa się wonność sosnowej żywicy.

Po niebie obłoki jak bieluchne runo,

Słoneczkiem przeciekło, pod błękitem suną.*

W pierwszym koncercie sezonu 2016/2017 Chór Collegium Cantorum pod wodzą maestro Janusza Siadlaka zabierze publiczność w najpiękniejsze zakamarki Polskiej kultury ludowej. W programie znajdą się bowiem niezwykłe dzieła kompozytorów, którzy tworzyli głównie w drugiej połowie XX wieku. I choć większość z nich nie jest kojarzona z muzyką chóralną – i oni zapisali na pięcioliniach kompozycje, których inspiracją był wyjątkowo bogaty, polski folklor.

Na początek zespół przygotował dwa utwory „Ozleciały się siwe gołębie” oraz „Ej osa zimna rosa” Tadeusza Bairda, który jako kompozytor wyróżnia się niezwykłym szacunkiem dla tradycji. Subtelnie nawiązuje do muzyki minionych epok, wykorzystując nierzadko dawne zwroty melodyczne. Co najważniejsze jednak, Baird posiadł nieprzeciętny talent oddziaływania na słuchacza w sferach mniej uchwytnych – emocji, wrażeń, ekspresji. Pieczołowicie dba o piękno współbrzmień, z ogromnym smakiem zestawia dźwiękowe barwy.

Wsłuchując się w kolejne pieśni, które przedstawione zostaną podczas koncertu „Ludowe Tradycje” będzie można dostrzec różnice w folklorze z różnych krain geograficznych – zabrzmią pieśni z Podlasia, Lubelszczyzny, Śląska, Krakowa, Mazowsza i Wielkopolski. Podlasie reprezentować będzie Kazimierz Serocki i jego „Trzy śpiewki” – pierwszy cykl chóralny skomponowany przez Serockiego w 1951 roku. W utworze kompozytor wykorzystał tylko ludowe teksty, opatrując je stylizowanymi na wzór ludowy własnymi melodiami. Kolejną, niezwykle ciekawą propozycją przygotowaną na ten wieczór przez muzyków jest pieśń „Sobótkowe śpiewki” na 8-głosowy chór mieszany, która powstała 3 lata później, w roku 1954. W cyklu tym kompozytor wykorzystał ludowe teksty z Mazowsza. Pięć pieśni, które składają się na omawiany cykl, tworzy chronologiczny opis obrzędów nocy świętojańskiej. Ich chronologia przedstawia się następująco: 1. zaproszenie do zabawy; 2. dziewczęta wyplatają wianki i puszczają je na wodę; 3. Chłopcy wyławiają wianki; 4. Wróżby związane z wiankami; 5. Ognisko.

Chór wykona również 4 z 6 „Pieśni Kurpiowskich” Karola Szymanowskiego. Otwierają one, niezwykle ważne dla kultury rozdział w historii polskiej pieśni chóralnej; zajmują również trwałą pozycję w rozwoju pieśni ogólnoeuropejskiej. Wskazują na stałe żywe źródła twórczej inspiracji płynącej z zasobów pieśni ludowej, przede wszystkim jednak są przejawem indywidualnego wkładu Szymanowskiego do rozwoju klasycyzującej formy artystycznej w pierwszej połowie XX w.

W repertuarze koncertu „Ludowe Tradycje” nie mogłoby zabraknąć dzieł niezmiernie ważnego dla chóralistyki kompozytora – Stanisława Wiechowicza. I tak, publiczności zostaną przedstawione jego dwa dzieła na chór mieszany powstałe kolejno w 1953 i 1945 roku Pado dysc i Leciały gęsi oraz wcześniejszy utwór skomponowany w 1924 roku - Jakech ja konie pasł na chór męski. Zaprezentowana zostanie również twórczość ucznia Wiechowicza. – Romana Maciejewskiego, który tworzył w nawiązaniu do późnego stylu Karola Szymanowskiego, komponując w 1929 roku Pieśni Kurpiowskie na chór a cappella.

Następnie, przeniesiemy się w czasie – do współczesnych kompozytorów: Łuciuka i Twardowskiego – i miejscu – do regionu Krakowskiego i Wielkopolskiego. Dzieła zarówno Łuciuka, jak i Twardowskiego, które zostaną zaprezentowane przez Chór Filharmonii Częstochowskiej powstały w latach 70 XX w. W obu utworach można usłyszeć własny język muzyczny, wypracowany przez kompozytorów, który połączony jest z niezwykle wyrazistymi nawiązaniami do polskiej muzyki ludowej.

Podczas pierwszego koncertu Collegium Canotrum w sezonie artystycznym 2016/2017 chór zadba, aby podróż przez zakamarki kultury regionalnej była niezwykle ciekawa i urokliwa, zgłębiająca jednocześnie tajemnice, które kryje polska muzyka inspirowana naszym pięknym folklorem.

Wykonawcy:

Chór Filharmonii Częstochowskiej Collegium Cantorum

Janusz Siadlak – dyrygent

*fragm. Wiersz „Jak to na Mazowszu” T. Lenartowicz