Galeria Gardzienice

ma zaszczyt zaprosić na wernisaż wystawy

„Kaligrafia/ De Calligraphia Latina”

Franciszka Starowieyskiego

Wernisaż wystawy będzie miał miejsce 21 listopada, o godz. 18.00 kurator wystawy: Zuzanna Zubek-Gańska oprawa graficzna: Jacek Gański Wstęp na wernisaż i wystawę wolny.

Franciszek Andrzej Bobola Starowieyski, pseud. Jan Byk, urodził się 8 lipca 1930 r w Bratkówce koło Krosna. Zmarł 23 lutego w 2009 roku w wieku 79 lat. Pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem. Był wybitnym malarzem, grafikiem, rysownikiem, scenografem, w swojej twórczości zajmował się również plakatem, grafiką użytkową oraz kaligrafią. Był twórcą tzw. teatru rysowania. Malarstwo Franciszka Starowieyskiego charakteryzowała fascynacja ciałem kobiecym o pełnych, rubensowskich kształtach, które epatowało niezwykłą zmysłowością. Jego malarstwo było naznaczone dojrzałą refleksją nad przemijaniem i śmiercią.

Franciszek Starowieyski studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (lata 1949-1952) u Wojciecha Weissa i Adama Marczyńskiego oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie uzyskał dyplom w 1955r. Popularność przyniosła mu w latach 60 seria plakatów teatralnych i filmowych.

Wielokrotnie wystawiał w galeriach i muzeach w Polsce oraz Austrii, Belgii, Francji, Holandii, w Kanadzie, Szwajcarii, USA, Niemczech, Japonii, we Włoszech i in. Był laureatem wielu nagród, m.in.

1970, 1971, 1982 - Nagroda Roku w konkursie Najlepszy Plakat Warszawy

1973 - Grand Prix na Biennale Sztuki Współczesnej w Sao Paulo

1974 - Grand Prix za plakat filmowy na festiwalu w Cannes

1974 - Srebrny medal na 5. Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie

1975 - Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu w Paryżu

1975-1976 - Annual Key Award gazety Hollywood Reporter

1979 – Złota Plakietka na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago

1979-1982 - Nagrody na Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie

1994- Nagroda "Złotej Maski" za scenografię do komediodramatu Król Ubu Krzysztofa Pendereckiego w Teatrze Wielkim w Łodzi

2004- Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie sztuk plastycznych.

2005- Odznaczenie przez ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Artysta słynął z „Teatrów Rysowania”, w których łączył obydwie sztuki w jedną, "spektakl sztuk wszelakich", zjawisko medialne, w których taką samą wartością artystyczną jest sam akt tworzenia, jego elementy widowiskowe i – dzięki erudycji autora – literackie, jak i samo dzieło w tradycyjnym tego słowa znaczeniu.

Malarstwo Franciszka Starowieyskiego to malarstwo wysublimowane, fantazyjne, odrealnione, pełne wielorakiej symboliki i groteski. Artysta sięgał w nim po tradycje dawnych mistrzów malarstwa. Najbardziej istotne jego cechy przemycał potem w mniejszym lub większym zakresie na swoich obrazach.

Dziś, na wystawie w Galerii Gardzienice w Lublinie możemy zobaczyć unikatowe kaligrafie Artysty z kolekcji Pani Teresy Starowieyskiej. Kaligrafie te są bardzo charakterystyczne, podobnie jak i malarstwo przepełnione są dużą dozą humoru, groteski, niosą ze sobą ukryte teksty, zwroty, hasła. Są wzorowane miedzy innymi na XVII, XVIII i XIX wiecznej europejskiej kaligrafii.

W swoich kaligraficznych pracach Starowieyski powołuje się na niezwykle ważnych dla liternictwa twórców antykwy: Justusa Ericha Walbauma i Giambatiste Bodoni. Na wystawie w Galerii Gardzenice znalazły się zarówno przykłady kaligrafii rubasznych, o lekkim zabarwieniu erotycznym, jak i kaligrafii odnoszących się do poszczególnych osób, haseł, wydarzeń a nawet przepisów kulinarnych (kurka w śmietanie). Prace są również wyrazem wielkiego kunsztu i wspaniałego warsztatu artysty.

Franciszek Starowieyski w swoich pracach kaligraficznych odważnie bawi się słowem, czym niekiedy stawia widza w chwilowym zakłopotaniu lub też rozbawia go do łez. Kaligrafie te zawierają bowiem niezwykle humorystyczne, zabawne, często zawoalowane treści.