Lalki japońskie. Magia, obyczaje, legendy - Japoński weekend ze Świętem Lalek

Lalki japońskie to nie zabawki. Nihon ningyō mają duszę. Towarzyszą Japończykom od chwili narodzin aż do śmierci jako amulety chroniące swojego właściciela, przedmioty magiczne związane ze światem duchowym, ale i kunsztowne obiekty kolekcjonerskie. Niemożliwe jest zrozumienie znaczenia nihon ningyō bez znajomości historii Japonii, japońskiej mitologii i obyczajowości. Ich egzotyka, wielość typów i niezwykła uroda ilustrują rolę, jaką odgrywały i nadal odgrywają w życiu codziennym mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni.

Na wystawie zostały zgromadzone najciekawsze przykłady tradycyjnych japońskich lalek. Zobaczymy strojne zestawy lalek hina, wystawiane w domach z okazji Dnia Dziewczynek zwanego także Świętem Lalek. Poznamy obyczaje związane z Dniem Dziecka i lalki musha towarzyszące celebrowaniu Dnia Chłopców. Przyjrzymy się dostojnym lalkom ishō, ukazującym życie codzienne okresu samurajskiego i bohaterów legend japońskich. Na eskpozycji znajdą się również popularne wśród Japończyków i turystów kokeshi i lalki daruma.

3-4 marca 2018

Nieprzypadkowo wystawa „Lalki Japońskie: magia, obyczaje, legendy” zostanie otwarta na początku marca! Co roku 3 marca w Japonii obchodzone jest hina matsuri – Święto Lalek, zwane też jōshi no sekku, czyli Święto Dziewczynek. Tego dnia wszystkim dziewczynkom życzy się pomyślności, szczęścia i urządza przyjęcia z tradycyjnymi potrawami i słodyczami. Przede wszystkim jednak w każdym domu, w którym mieszka córka, wystawia się specjalny zestaw lalek hina, eksponowany na czerwonych paradnych schodkach.

Zapraszamy do wspólnego celebrowania dziewczynki i chłopców! Poznamy unikatową japońską tradycję tworzenia i kolekcjonowania lalek. Nauczymy się składania uroczych laleczek washi i poćwiczymy wyobraźnię, mierząc się ze sztuką origami. Poznamy japońskie legendy i baśnie, pobawimy w ulubione gry japońskich dzieci i zrobimy ozdoby hana kanzashi. Będziemy mieli także okazję posłuchać Masato Yokoe, który jest mistrzem gry na tradycyjnym japońskim instrumencie – shamisenie. To będzie prawdziwa podróż do Kraju Kwitnącej Wiśni!

3 marca, sobota

11.00–12.30

Papierowe laleczki washi – wersja prostsza dla dzieci.

Rodzinne warsztaty tworzenia papierowych laleczek składanych z japońskiego papieru washi. Laleczki papierowe są tradycyjnie używane jako zabawki dla dzieci, służą też jako zakładki do książek lub dekoracja. Ich składanie to jedno z ulubionych hobby Japończyków, a najpiękniejsze przykłady są tworzone przez artystów specjalizujących się w sztuce origami.

Prowadzenie: Katarzyna Szczepańska.

13.00–14.00

14.00–15.00

Hana kanzashi – tradycyjne japońskie ozdoby fryzur.

Hana kanzashi to konkretny typ ozdoby udekorowanej wykonanymi z jedwabiu kwiatami (hana). Rodzaj kwiatów występujących w hana kanzashi wyznaczały zmieniające się pory roku, na przykład w marcu dominowały kwiaty brzoskwini (momo) i kamelii (tsubaki). Do jednych z najrzadszych hana kanzashi z kwiatami brzoskwini należą te wykonane z okazji Święta Dziewczynek przeznaczone do ozdoby dla lalek hina. Podczas warsztatów nawiążemy do japońskiej tradycji noszenia kwiatowych ozdób z materiału. Stworzymy piękne spinki i opaski udekorowane własnoręcznie wykonanymi kwiatami brzoskwini.

Minimalny wiek uczestników: 6 lat. Dla najmłodszych dzieci przewidziane są w tym czasie japońskie gry i zabawy, takie jak Kagome kagome czy origami.

Prowadzenie: Joanna Gillmeister, Alicja Ozga, Anna Salamonik.

15.00–17.00

Papierowe laleczki washi – wersja zaawansowana Tworzenie przestrzennych laleczek z papieru jest w Japonii prawdziwą sztuką, która wymaga cierpliwości i sprawności manualnej. Zapraszamy na wyjątkowe warsztaty, podczas których krok po kroku nauczymy się tworzenia ozdobnych lalek hina, charakterystycznych dla Święta Dziewczynek. Warsztaty przeznaczone są dla młodzieży i osób dorosłych, którzy nie boją się kreatywnych wyzwań!

Prowadzenie: Katarzyna Szczepańska.

17.00–18.00

Koncert na shamisenie – Masato Yokoe

Po ten tradycyjny japoński instrument Masato Yokoe sięgnął w wieku 17 lat, kiedy poznał stare ludowe pieśni z różnych regionów Japonii. W lutym 2018 roku mistrz Sakakoshi dał mu „imię” – jest to wyraz aprobaty mistrza dla ucznia, a jedynie otrzymawszy takie imię, można samemu nauczać. „Moje imię to Sakakoshi Kirito i nauczam drogą mistrza Sakakoshi”.

Podczas występu Masato będzie opowiadał o swoim instrumencie – shamisenie, przybliży jego historię i zaprezentuje sposób gry. Dla widzów wykona kilka tradycyjnych utworów na shamisen, z regionu, z którego sam pochodzi. Na koniec drobna niespodzianka – Masato zaskoczy słuchaczy, pokazując, jak współcześnie można wykorzystać ten instrument.

4 marca, niedziela

12.00–13.30

Baśniowa Japonia – papierowe cuda

Dawno, dawno temu w Kraju Kwitnącej Wiśni… Japońska kultura pełna jest fascynujących opowieści i mitycznych bohaterów: walecznych samurajów, pięknych gejsz i baśniowych stworzeń. Na warsztatach posłuchamy najciekawszych japońskich legend, dowiemy się więcej o kulturze i sztuce tego kraju, by na końcu zmierzyć się z japońską sztuką składania papieru – origami. Z tej podróży nikt nie wyjdzie z pustymi rękoma!

Prowadzenie: Łowcy Słów.

14.00–15.00

Projekcja filmu DESIGN AH!, reż. M. Sato, Japonia 2012, 12 min.

Zbiór japońskich filmików, które zapoznają dzieci z tym, czym jest design. W lekkiej, zabawnej formie, w której przeplatają się kształty i dźwięki, zwracają uwagę małych widzów na otaczające nas wzornictwo. Każdy filmik wykorzystuje inną technikę: rysunek, zdjęcia i animację poklatkową.

Warsztaty tworzenia japońskich latawców

Latawce przywędrowały do Japonii z Chin i miały znaczenie magiczne, ale służyły także jako narzędzie komunikacji, za ich pomocą bowiem przenoszono wiadomości. Obecnie tworzenie i puszczanie latawców to jedna z ulubionych zabaw Japończyków. Na warsztatach każdy wykona własny latawiec, inspirowany japońską kulturą. Na pewno przyda się na wiosenne spacery!

15.00–16.30

Lalki japońskie dawniej i dziś

Nie trzeba być znawcą sztuki, żeby zachwycać się japońskimi lalkami. A jest niezliczenie wiele odmian, dużych i małych, prostych i misternie wykonanych, ze słomy, papieru, drewna, ale także ze skomplikowanym mechanizmem zębatkowym. Na przestrzeni wieków służyły jako talizmany i obiekty o charakterze rytualnym, dekoracje, pamiątki, mogły być stosownym podarunkiem, a nawet fetyszem – a jedynie z rzadka były wykorzystywane jako zabawki. Prezentacja będzie stanowiła wprowadzenie do historii i bogatego świata japońskich lalek.

O znaczeniu lalek japońskich, pasji ich kolekcjonowania i celebrowaniu Święta Lalek w Japonii opowie Adrianna Wosińska, autorka opublikowanej w 2016 roku pierwszej w Polsce książce poświęconej japońskim lalkom pt. Lalki japońskie dawniej i dziś. Autorka prowadzi prelekcje związane z japońskimi lalkami, wozi ze sobą przykładowe egzemplarze ze swojej kolekcji. Miała już okazje zaprezentować je między innymi w Warszawie, Gdańsku, Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu, Toruniu i Bydgoszczy przy okazji prelekcji w muzeach, na dniach kultury japońskiej oraz na zlotach miłośników Japonii.

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Prosimy o wcześniejszą rezerwację udziału w warsztatach pod numerem tel. 552 12 71 w. 101. Liczba miejsc ograniczona. Na wszystkie warsztaty obowiązuje bilet wstępu do muzeum.