Z cyklu: ARCHEOLOŻKA BAJKĘ CI OPOWIE...? Prawdziwa historia, nieprawdopodobnych wierzeń przedchrześcijańskich

ŚLADEM ŚWIĘTA KUPAŁY wykład Magdaleny Przysiężnej-Pizarskiej

28 czerwca 2024 | godz. 17:30

DBP | Rynek 58 | III piętro | Sala im. Tadeusza Mikulskiego wstęp wolny

Noc Kupały to święto przedchrześcijańskie, obchodzone przez Słowian w nocy letniego przesilenia, najczęściej między 21 a 23 czerwca. Święto związane jest z zapewnieniem dobrobytu i urodzaju. Podczas obrzędów puszczano wianki, śpiewano pieśni, a młodzi trzymają się za ręce przeskakiwali wspólnie ognisko zapewniając sobie tym samym wspólne dobre życie. Po rytuałach obmywano się w wodzie, zmywając wszystkie nieszczęścia i troski. Po przejęciu chrześcijaństwa, wszystkie wcześniejsze wierzenia starano się zniwelować. Jednakże mimo starań Kościoła, nie udało się ich do końca wykorzenić. Zostały więc włączone do kalendarza świąt chrześcijańskich jako Noc Świętojańska, zwana także wigilią świętego Jana Chrzciciela. Święto ustanowiono na noc 23/24 czerwca.

W wielu miejscach w Polsce na nowo, sięgając do słowiańskich korzeni, organizowane są sobótkowe noce, w których przewija się tradycja związana z obchodami dawnego letniego przesilenia. Obchody te są jedynie wspomnieniem pradawnej tradycji, niemniej jednak chronią ją przed zapomnieniem. Obrzędy i wierzenia zarówno Kupały jak i świętego Jana kultywowane są w wielu krajach, gdzie dawne tradycje przetrwały, np. na Ukrainie, na Litwie i Łotwie.

Podczas wykładu dr Magdalena Przysiężna-Pizarska poda przykłady porównawcze z terenu Łotwy, gdzie obrzęd ten nazywany jest Līgo. Mimo iż Łotysze to Bałtowie a nie Słowianie, to jednak również u Nich to święto jest żywe, a i świętują je bardzo hucznie.

dr Magdalena Przysiężna-Pizarska - absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, archeolog i wykładowca akademicki. Autorka licznych publikacji naukowych, współpracuje z ramienia Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego z instytucjami i organizacjami o charakterze naukowo-badawczym w kraju i poza granicami.